Миний эргэн тойронд

Монгол бичгийн үүсэл гаралтай холбоо бүхий хоёр зүйлийн домгийг найз багш Мөнх-Учирал маань монгол бичгээр бичиж өгсөн юм(ОпенМН зориулж). Энэ бичвэрийн фонт нь их сайхан, зурлага дээр суурилсан глипс (glyphs) байх, МУИС-ийн Монгол хэл соёлын сургуулийн эх бичиг судлалын тэнхимд (Жамянсүрэн) глипс (glyphs)-ыг зурж бүтээсэн байх гэж бодож байна. Үүнийг Монгол бичгээ сурч, дэлгэрүүлж байгаа залуустаа уншуулахаар орууллаа. Домгийн тухай Гүүгл ахаасаа лавлахад бас ч их зүйл интернэтэд байна аа. Нэг нь “Хэдэргэний домог” хэмээдэг, XVIII зууны үед Равжамба Данзандагвын зохиосон “Зүрхэн толтын тайлбар огторгуйн маани” хэмээх хэл зүйн бичигт гардаг “... Зая Бандид (Саж Бандид Гунгаажалцан) Монгол улсад аль үсгээр туслах болох хэмээн шөнө тугдам барьж эрт манагар бэлэглэхүйд нэгэн эхнэр хүн мөрөн дээрээ хэдрэгэ модыг тавьж ирээд мөргөвөөс, тэрхүү бэлгээр Монгол улсын үсгийг хэдрэгэний дүрсээр эр, эм, эрс гурваар, чанга хийгээд хөндий ба саармаг гурваар зохиосон болой” гэсэн домог юм. Энд өг

Цас орохоор нь гүйж гараад зураг авсан зурагт цасан ширхэг их тод гарчээ. Ингээд интэрнэтээс цасан ширхэг гээд хайсан чинь өч төчнөөн тайлбар байна. Хүний бодлоос ургаж гарсан бичлэгүүдээс нэг нэг өгүүлбэрийг цуглуулаад авчихлаа. Их сонин ... Цасан ширхэг анх унахдаа хүний чих эс анирдах тийм дуу чимээг гаргадаг аж. Мөрөөдлийн цасан ширхэг... Би цасан ширхэг. Шүхэрлэн буух цасан ширхэг уруул, сормуусанд минь унан ... Шөнөдөө орсон цасан ширхэг өглөө нарны туяанд гялбан. Будран будрах цасан ширхэг ээлж дараатай хөгжин бүжин байснаа салхины ... Будрах цасан ширхэг бүрд би даймаар байна. Энэ хичээлээр цасан ширхэг хийхээр шийдлээ. Цасан ширхэг нь агаар мандалд үүлэнд үүссэн мөсний талсууд. Цасан ширхгийн талст бүр уран дүрслэлийн гайхамшиг бөгөөд бүгд өөр хэлбэр дүрстэй байдаг. ...

Линүкс үйлдлийн систем дээр Lamer(хазгар), Newbie(шар завж) гэж хэлүүлэхээр хүний нэг нь би юм л даа. Заримдаа юу хийж байгаа мэдэхгүй байж хамаагүй хэрэг дурлаж янз янзын кодыг туршиж үзнэ шүү. Тэгээд DOS үйлдлийн систем дээр хэрэглэж байсан Debug-тай зүйрлэмээр зүйл Үбүнтү нь дээрээ олох хэрэгтэй санагдаад л байлаа. Ингээд MAN(manual/заавар) уншсаар байгаад залхаж байтал нөхөр "apropos" чи мэддэггүй юм уу гэж байна. Үзлээ, зааврын хуудасны нэр болон тодорхойлолтоос хайлт хийдэг их гоё тушаал(команд) байна. Хэрэглэх их амархан юм. Терминалынхаа тушаалын мөрөнд "apropos"-ынхаа ард эрж байгаа үгээ биччихнэ. Жишээ нь apropos xml apropos debug гээд л бичихэд болно. Тэгэхэд энэ үгтэй чинь холбоотой бүх командуудыг тодорхойлолтын хамт гаргаад өгнө. Цааш MAN -раа дэлгэрүүлээд үзэхэд бас тус болж мэдэх юм. Хамгийн гол нь энэ команддаа монгол нэр оноочих гэсэн шууд гацаад. Энэ командын байнгын хэрэглэгч эсвэл чанарыг мэдэх нь монгол нэрийн хялбархан олох байх гэж бод

< тайлбар болгож оруулбал script type="text/javascript">  document.write(" Хөтөч: "); document.write(navigator.appName + " ");  document.write(" Хөтчийн хувилбар: "); document.write(navigator.appVersion + " ");  document.write(" Код: "); document.write(navigator.appCodeName + " ");  document.write(" Талбар: "); document.write(navigator.platform + " ");  document.write(" Күүкий зөвшөөрөгдсөн: "); document.write(navigator.cookieEnabled + " ");  document.write(" Хөтчийн хэрэглэгч агентын магнай: "); document.write(navigator.userAgent + " "); < кодын төгсгөлд бичнэ /script>

Нэгэн хүн түлшийг 30% хэмнэсэн, 45% хэмнэсэн. 25% хэмнэсэн 3 нээлтийн тухай мэджээ. Тэгээд тэр хүн уг 3 нээлтийг зэрэг хэрэглэн түлшийг 30%+45%+25%=100% хэмнэхээр шийдэв. Ингэж болно гэж үү?  Яагаад болохгүй гэж. :-)   Үнэн хэрэг дээрээ тэр хүн хэдэн хувийн хэмнэлт гаргасан бэ?

Уутанд 9 кг элсэн чихэр байв. 50 ба 200 гр-ийн ганц ганц туухай бүхий жигнүүрийн тусламжтайгаар бүх элсэн чихрийг нэг уутанд 2 кг, нөгөөд 7 кг чихэр байхаар хоёр уутанд хуваа. Үүнд зөвхөн гурван хэмжилт хийх хэрэгтэй. Харин яаж? (чихэр гэхээр тоолчхож магад :-))

Монгол бичгээр бичвэрийг компьютерт дүрслэхэд тодорхой үүрэг хүлээх  функционал кодууд юникодод орсон байгаа. Энэ кодуудыг зөв хэрэглэснээр бичвэрийг  байх ёстой дүр зургаар нь харах нөхцөл зөв бүрдэхээс гадна хурааж шахах аргаар хадгалсан хэл зүйн корпус болон өгөгдлийн санг бэлтгэхэд хүртэл ашиг тусаа үзүүлнэ. Энэ функционал кодуудаас MVS (Mongolian vowel separator) монгол эгшиг тусгаарлагч , NNBSP (Narrow no-break space) тасрахгүй богино зайг    яаж хэрэглэх талаар товчхон өгүүлье. Монгол эгшиг тусгаарлагч зөвхөн үгийн төгсгөлд бичих орхиц “а”, “э” үсгийн өмнө орж ирэх бөгөөд ижил галигтай дүр нь өөр хоёр үгийг ялгаж бичих үед хэрэглэнэ. Жишээ нь ...н_а, ...х_а, ...г_а, ...м_а, ...л_а, ...с_а, ...ж_а  төгсгөлтэй үгийг эгшиг тусгаарлагчтай байвал яаж бичих үү тусгаарлагч байхгүй бол яаж бичих вэ гэдгийг харьцуулан харуулж байна. Тасрахгүй богино зайг Монгол бичгийн үгийн дагаврыг үгээс салгахгүй байх зорилготой. Өнгөн талаасаа харахад ердийн сул зай мэт болов ч саланги бичих даг

Англи хэл дээрх эх сурвалж Википедиад  дээр Creative Commons Licenses холбоос дээр байгаа. 2001 онд “ Бүтээлч олон(Creative Commons) ” ашгийн бус корпорац нь АНУ-д байгуулагдсан бөгөөд тус байгууллага нь зохиогчийн эрх бүхий хэд хэдэн лиценз дээр тулгуурлан “ Бүтээлч олны лиценз (Creative Commons licenses) ” -ийг боловсруулж 2002 оны 12-р сарын 16 -наас албан ёсоор хэрэгжүүлж эхэлсэн байна. Ихэнх лиценз нь нэн ялангуяа оригинал буюу эх лицензүүд з охиогчийн эрхтэй (copyrighted) бүтээлүүдийг өөрчлөхгүй, төлбөр авахгүйгээр түгээх эрхтэй гэх мэт “ суурь зарчим эрх/баримтлал ( baseline rights ) ” -ыг зөвшөөрнө. Зарим шинэ гарсан лицензүүд энэ баримтлалыг баримталдаггүй байна.   Бүтээлч олны лицензүүд дэлхийн нийтийн шүүн таслах 43 ялгаатай эрх одоогоор авах боломжтой байгаа ба нэмж  арван есийг   хөгжүүлж байна. АНУ-аас гадна лицензийн шүүн таслах эрх (jurisdictions) -ийг “Олон улс дахь бүтээлч олон (Creative Commons International)” -ий үйл ажиллагааны хүрээнд хэрэгждэг. Агуулга

Монгол бичгээр компьютерт ажиллах ажиллагааг хангах зорилгоор Монгол бичгийн үсгийн код , програм хангамжийг боловсруулахад зориулж монгол бичгээр үг илэрхийлэх бичихэд хэрэглэх функционал кодуудыг олон улсын стандартад оруулах үүднээс олон хүний хөдөлмөрөөр их хэмжээний баримт бичиг боловсруулсан юм. Үүнийг зөвхөн Олон улсын стандартын байгууллагын WG 2 (ажлын бүлэг хоёр) оор орж ирсэн баримт бичгүүд дээр тулгуурлаж монгол бичигтэй холбоотой баримтын жагсаалтын нэг хэсгийг гаргаж ирлээ. Энэ бүгдийг монгол бичгийн холбогдолтой програм хангамжийг боловсруулах мөн хэлний судалгааны хэрэгсэл (tools) боловсруулах хүсэлтэй хэн боловч уншиж судлахад илүүдэхгүй болов уу гэж бодлоо. Би хувьдаа хэдэн жил монгол бичгийн энэ чиглэлийн асуудлыг сонирхож байхдаа олон сайхан хүнээс юм сурч мэдсэн бөгөөд баримт бичгүүдэд мэдээллийг боловсруулж хөгжүүлэхэд санаа оноо болох их хэмжээний мэдээлэл байдгийг мэдэж авсан. Харин кодлох гэсэн зорилгодоо чиглэгдээд олон сайхан өвөрмөц санаа хэрэгжилгүй

 Монгол бичгийг компьютерт галиглахыг олон аргаар шийдэх гэж оролдсоныг янз янзын баримтыг уншиж сурвалжилсны үндсэн дээр гаргаж ирлээ. Эндүү ташаа зүйл байвал бичээрэй. Энэхүү хүснэгтийг дараах холбоосоор ороод  харьцуулж үзэхэд галиглах  мөн гараас оруулах төрөл бүрийн санаа оноог гаргах боломжтой  байж магад. Олуулаа хэлэлцвэл илүү зөв  хувилбарыг олох нь магадлал өндөртэй байх болов уу гэж бодлоо. Олон янзын галиглах саналуудыг  харьцуулсан хүснэгтийг галиг файл    аас үзэж болно. Виндовз 7 дээр гараас яаж оруулсныг хэн нэг нь бичээд өгвөл хүснэгтэд нэмээд оруулъя. Монгол бичгийн галигийг шийдвэрлэх талаар монгол, өвөр монголын хэлний мэргэжилтнүүдийн болон стандартын газруудын хамтарсан хурлаар гаргасан баримт бичгийг олон улсын стандартад танилцуулсан баримт бичгийг ISO/TC 46/WG 3 № ?   уншиж болно. (Интернетээс хайж олсон бөгөөд ямар үр дүнд хүрснийг баримтаар сурвалжилж байна. Энэ баримтад дугаар оноосон байх ёстой бөгөөд тэр дугаараар хайх боломжтой байдаг юм. Харамс

Дэлхий олон үндэстнүүд өөр хоорондоо ялгаатай янз янзын бичгийн  хэлийг хэрэглэх бөгөөд бичиг үсэг бүрийн мэдээлэл агуулах тэмдэгтүүдийг өөртөө агуулсан  мэдээлэл дамжуулах кодын систем нь юникод. Энэ кодын системийг компьютерын ертөнцийн үйлдвэрлэлийн стандарт гэж хэлэх бөгөөд кодын систем нь өөрийн дүрэм журамтай,  бүтцээр бол байшин шиг олон давхартай, кодуудын харилцан үйлдлийг тодорхойлох функционал кодуудыг өөртөө агуулсан гээд олон нууц ид шидтэй. Түүнийг нь “canonical” буюу тодорхой дүрмийг зөвшөөрөх жаяг, ба  “compatible” буюу хэд хэдэн код хавирга бөөрөөрөө тэврэлдэх, бүүр цаашлаад заримыг нь өвөр түрийнд нь хийж өгөөд өөр нэг кодыг илэрхийлэх боломжийг илэрхийлэгч гэнэ. Энгийн жишээ нь “ n ~ ” хоёр кодыг ашиглаад дээрээ долгионтой ЭН  үсэг гаргах нөхцөлийг “canonical” гэх бөгөөд нэг үсгээ олон янзаар кодолсон үед хэрэглэх боломжтой гэж  хэлдэг.  Харин ff гэсэн хоёр ЭФ -ийг дэгжин бичихэд туслах гэж нэг дүрс бүхий кодоор илэрхийлсэн ээ “compatible” гэж хэлдэг.  Тэгвэл монго

Хэд хоног олон янзын хураангуй үгтэй баримт бичиг эргүүлж тойруулж уншиж байтал “Acronym” -ийн хажуугаар барагтай л анзаардаггүй байсан “numeronym” тухай  Википедиагаас уншлаа. Энэ тоонд суурилсан хураангуй үгийн тухай бусад хүнд сонин байж магад гэж бодлоо. Хураах арга нь үгийнхээ эхлэл төгсгөлийн үсгийг оруулаад дунд нь байгаа үсгийн ширхгийн тоог голд нь тавина. Цахим тооцоолуурын орчны  зарим үгсийг глобалчлалын үед  дараах хураангуйгаар хэрэглэж байгаа юм байна.  a11y – Accessibility “ Ямар ч хүн компьютерыг хэрэглэх боломжтой болгох програм техник хангамжийн олон асуудлыг хамарсан технологи боловсруулах ажлыг илэрхийлэхэд олон улс хэрэглэх нэр томъё. Жишээ нь муу хардаг, сонсгол сул, яриж чадахгүй хүн зориулж ажиллагааг хялбарчлах олон янзын технологи байж болно. Програмууд дээр бол бүтэн үг байдлаар байж байдаг.” c11y - Consumability c14n - Canonicalisation / Canonicalization d11n - Documentation “Цахим тооцоолуурын орчинд баримтжуулалт, баримт бичгийг ойлгохдоо Онл

Монгол бичгийн талаар олон жилийн өмнө хийж байсан загварчлалын ажил байгаа юм. Хэрэгтэй хүндээ бол уншаад үзвэл сонин байж магад гээд хаягуудыг нь энд  холбоосоор хавсаргаад тавилаа. Гүүгл-дээд хайвал үндсэн санаа дээр нь суурилсан ажлуудын холбоосууд олдож магад. My Report 75 :      Миний бичсэн 75 дугаартай баримт бичгийн .PDF холбоос Myatav Erdenechimeg and Richard Moore. Multi-directional Multi-lingual Script Processing. Technical Report 75, UNU-IIST, P.O.Box 3058, Macau, June 1996. Published in Proceedings of the Seventeenth International Conference on the Computer Processing of Oriental Languages, Hong Kong, April 2 - 4, 1997, under the title Multi-directional Multi-lingual Script Processing.  {abstract} Although there are increasingly many text processing systems which support multiple languages, the majority of these do not allow the different languages to retain their traditional writing direction, instead imposing either that of the European families of languages (each li

Монгол, Живхтэй жаал хүүгийн бичсэн хэд хэдэн бичлэгийг уншиж байснаа гэнэт урам орж бараг арван долоо найман жилийн өмнө хэрэглэж байсан хайрцаг дүүрэн цаас бичгээ уудалж эхэлтэл миний хувьд эрдэнэс болох сайхан зүйлүүд гарч ирлээ. Ерээд оны эхэнд монгол бичгийн бичвэр бичих СУДАР нэртэй програмыг хийх гэж оролдож байхдаа монгол бичгийн фонтын загвар болгох гээд Т. Дашцэдэн (МУИС) багшаар бичүүлж авсан хуудаснууд байна. Үүнийг би бүүр сканердаж байгаад хүнд үзүүлмээр санагдлаа. Харин кириллээр бичсэн хувилбарыг Гүүгл-ээр хайвал олон сайтаас уншиж болох болжээ. Монгол бичиг сурч буюу хүнд унших өгүүллэгийн нэг нь болох болтугай.  Д.Нацагдорж : Хөдөө талын үзэсгэлэн Хөдөө талын зэрэглээ мяралзан жирвэгнэхийн дунд хэдэн өндөр юм сүүмэлзэн үзэгдэх нь харь газрын аяны хүний нүдэнд яахин даруй танигдана. Хурдлан довтлох уурын тэрэгний өмнөөс намрын салхи хүчтэй үлээхэд хоёр нүдэнд нулимс гялтганан холын барааг харж ядна. Өвгөн жолооч ухасхийх, хийг нэмэхэд дөрвөн хүрд чөлөө

Залуусаа, програмыг нутагшуулахад энэ олон нэрийг яаж бичвэл зүйтэй вэ? Empathy -г Үбүнтүнд эгшин зуур зурвас илгээгч клиентээр өгөгдмөл болгодог. Empathy -гаар та AIM, Gadu-Gadu, Google Talk, GroupWise, ICQ, IRC, Jabber, MSN, Napster, Salut, Sametime, QQ, ба Yahoo хэрэглэгчидтэй ярьж чадахаас гадна ганц цонхонд өөрийн бүх найзуудыг жагсаана. Empathy is the default instant messenger client in Ubuntu. With Empathy you can talk to people who use AIM, Gadu-Gadu, Google Talk, GroupWise, ICQ, IRC, Jabber, MSN, Napster, Salut, Sametime, QQ, and Yahoo, and list all your buddies in a single window. Жишээ нь бид Ubuntu=Үбүнтү, Openoffice.org=Оренофис.орг, Firefox=Галт үнэг, Joomla=Жуумло, Google=Гүүгли, Thunderbird(Цахилах шувуу) гэсэн нэрээр хэрэглээд байгаа. Одоогоор энд тэнд янз янзаар бичээд байгаа байх. Би сая дээрх орчуулгыг launchpad(Өрнүүлэх талбар) дээр хийж байсан аа гэнэт нэг сайн санаат нь (volunteer) зөвхөн програмын нэрийг Монголоор зөв бичихэд зориулсан онлайн товъёог

Хэлэх дургүй байна уу? Тэгвэл таны наснаас 10 дахин их тооноос нэг оронтой тоог 9-өөр үржүүлсэн үржвэрийг хасаад хэд болохыг хэлнэ үү? Танд баярлав. Таны хэдтэй болохыг одоо би мэдье. Таах арга: Зарласан дүнгээс нэгжийн тоог ялгаж үлдсэн тоон дээр нэмнэ. Жишээ: Наснаас 10 дахин тоо 250-аас 27-г хасаад 223 болно. Насыг олъё: 22+3=25 Илбийн үндсийг бодож ол. (тооны илбэ)

Тоглоомуудын дотор тоглох зохимжтой байдлаас амжилт нь хамаарахгүй харин өөрийн ухамгай ба урьдчилан тооцох явдлаас хамаарах тоглоом байдаг. Тоглоомын үндэс болох тооцоог хэн хийж чадна вэ? Тэр нь тоглоомын “нууцыг” эзэмшиж тоглоомын тооны үндсийг эзэмшиж чадаагүй эсрэг тоглогчийг ялж чадна. Ийм тоглоомууд нь бодлогын чанартай байна. Сүүлийн шагайг авсан хүн хожсонд тооцно. Хоёр хүн ээлжлэн авахдаа авах бүрдээ өөрсдийн дураар 1-6 шагайг авна. Анх ширдэг дээр 30 шагай байсан бол сүүлчийн шагайг авахын тулд яаж тоглох вэ?

Би сургуульд сурч байхдаа л олж авсан болов уу, хавтас болон ар өврийн нэлээд хуудас нь алга болчихсон, хуудаснууд нь хэсэг хэсгээрээ салаад уначихсан их хөгжилтэй бодлогуудтай орчуулгын нэгэн ном байдаг юм. Сая номын шүүгээ ухаж байгаад гарт өртөхөд нь авч эргүүлтэл нэгэн инээдтэй бодлого уншаад үүнийг бичмээр санагдчихлаа. ...Залхууч ярихдаа “Залхууч хүн бидэнд хэрэггүй. Өөрсдөө юу ч хийхгүй байж бидэнд саад болно. Чөтгөр ав” гэдэг. Намайг яаж баяжихыг чөтгөр надад зөвлөг гээд хартал өмнө нь нэг чөтгөр зогсож байв. --- Хэрэв хүсвэл би чамд тусалъя. Ажил хөнгөн, амархан баяжина. Тэр Туулын гол дээрх гүүр харж байна уу? Гэж чөтгөр хэлэв. --- Харж байна гэж Залхууч хариулав. --- Тэгвэл чи тэр гүүрээр нөгөө эрэгт гарахад чиний мөнгө 2 дахин их болно. Дахиад гүүрээр гарахад чамд байгаа мөнгө чинь бас 2 дахин өснө. Ер нь гүүрээр гарах бүрд чамд гүүр гарахын өмнө байсан мөнгөний тоо 2 дахин өснө гэж чөтгөр хэлэв. Залхууч их баярлан дуу алдав :D. --- Үнэн үг шүү гээд чөтгөр чамд би ий

Шарах шүүгээнд ногоог өндөр температурт шарахад шүүс нь хадгалагдаж ногоо сайхан амт ордог. Энэ аргаар болгосон ногоог хоолны сүмс эсвэл хачир болгож хоолондоо хэрэглэнэ. (2-4 хүнд) ОРЦ: 1 ш хаш (баклажан) 2 ш хурган гуа (коужет) 1 ш том сонгино 2 ш уутат чинжүү, үрийг нь цэвэрлэх 450 гр улаан лооль 2-3 ш сармисны хумс 50 гр ургамлын тос 250 гр улаан лоолины сүмс (бэлэн эсвэл урьдчилан бэлтгэсэн байна) 350-450 гр гоймон эсвэл элдэж хэрчсэн гурил 3 х.х базель чимх давс, чимх хар перец 1. Шарах шүүгээг 240 C хэмд халааж бэлтгэнэ. 2. Ногоог 3-4 см жигд хэмжээтэй хэрчиж бэлтгэнэ. Жигд хэмжээтэй хэрчиж бэлтгэвэл ногоо болох нь жигд байдаг. 3. Шарах шүүгээний тавиурт хэрчсэн ногоог хийж ургамлын тосыг дээр нь хийгээд хэсэг бүрд хүргэж гараар түрхэнэ. 4. Жижиглэсэн сармис, давс, хар перецийг дээр нь жигд тарааж цацна. 5. Тавиуртай ногоог шарах шүүгээнд хийж, ногоог зөөлөрч борлотол нь 25-30 минут болго. Ногооны ирмэг бага зэрэг харлах тохиолдолд санаа зовох хэрэггүй. Ногоог шарах явцад нэг уд

Ойрын өдрүүдэд зав чөлөөгөөрөө “Эх хэлээ эвдэхгүй юм сан...” нэртэй Ц.Шагдарсүрэн багшийн номыг амтархан уншиж байна. Програм хангамжийг нутагшуулах болон мэргэжлийн үг хэллэгийг монгол хэлээр хэрэглэхэд санаа авах, зориг өгөх олон сайхан зүйлс байна. Тус номын “Орчуулж болдоггүй үг гэж бий юу?” гэсэн бүлгийн эхэнд Б.Ринчен гуайн бичсэн “Этгээд хэл” гэсэн сайхан шүлгийг оруулжээ. Тэр шүлэг нь ЭТГЭЭД ХЭЛ Үг нь монгол, өгүүлбэр нь орос, Үзэхэд этгээд сонины хэл, Өв соёлоо үл тоомсорлон, Өнөөгийн байдал ийм болмай. Зуун түмэн үгтэй хэлэнд, Зуд туссаныг үнэмшихүйеэ бэрх, Харийн үгээр далдайлгагсадыг Хамагийн боловсорсон гэхэд бэрх, Гадаадын үгээр гайхуулагсадыг Гарамгай эрдэмтэн гэхэд бэрх. Хэвлэл сонин үзсэн үдэштээ Хэлний шинжлэлтэний нойр хулжаад, Хэвтэвч, сэтгэлд эвгүй үг, Хэнхдэг дээр чулуу дарах мэт, Харь үгийн бүлхинд хахаж, Харанхуй шөнө хар дарах мэт. Б.Ринчен 1958.05.07 Номонд "Орчуулж болдоггүй үг гэж байхгүй" гэдгийг ч тайлбарласан байна. Мөн би өөрийнхөө орчуулган

СЭТГЭЛЭГ, СЭТГЭЛГЭЭ гэж их гоё үг байна. Хүний төрлөх чанараас гарч ирэх санаа гэнэ. Би "Creative Commons" гэдэгт монгол үг оноочих санаатай бодоод л, үе үе энэ үг сэтгэлд ороод байгаа юм л даа.( http://erdeelym.blogspot.com/2009/08/blog-post_10.html - мөн сэтгэгдэл дээр Мөнхбаатарын бичсэн санаа оноог үзэж болно) Монголд их сургуулиараа байнга орж багш нартайгаа ярьж хөөрч суухдаа олон сайхан зүйлийг олж мэддэг тул боломж гарвал хэдийний би сургууль дээрээ оччихсон явж байдаг зуршилтай. Саяхан англи хэлний нэг багштай хальт уулзаад "Creative Commons"-ийг БҮТЭЭЛЧ ОЛНЫ/НИЙТИЙН БҮТЭЭЛ гэчихвэл яах вэ гэтэл "Creative" гэсэн үгэнд УРАН СЭТГЭМЖ гэсэн санаа байгаад байгаа юм биш үү гэж хэллээ. Мөн монгол хэлний хэд хэдэн багшаасаа асууж лавлахад сэтгэмжээс бүтээлч нь арай илүү ойр юм уу гэж хэллээ. СЭТГЭМЖ гэсэн үгийн утгын тайлбарыг олж мэдэх юм сан. СЭТГЭМЖИЙН НИЙТИЙН БҮТЭЭЛ, НИЙТИЙН СЭТГЭМЖИЙН БҮТЭЭЛ гэсэн нь миний санаанд байн байн ороод байх юм, зөв ч юм

Би ажил Өрнүүлэх_талбар(Launchpad) -т ороод Үбүнтү ний орчуулгын хэсгээр багахан зүйл сонирхож хартал монгол үгийн сонголт дээр олон хүн янз янзаар бичсэн сонирхолтой орчуулгуудыг олж харлаа. Бид үгийн оноолтоо жигдлэхгүй бол энд тэндгүй хүн бүр өөрийнхөөрөөл бичиж байна. Дараа нь дахин давтан хийх ажил болох байхдаа.:-) Хүнд өөр бусдын сонгосон үг таалагдахгүй байж болно. Тэгэхээр би өөрийнхөөрөө л бичнэ гээд байлгүй тооцоолуурт холбогдох мэргэжлийн үг тус бүрт нэг оноолтыг бариад нутагшуулалт хийж байхад, явцдаа бүгдээрээ хэлцэж хэлшинжээчдээс зөвлөлгөө авч тохирох үг нь олдсон цагт үгээ солиход хялбар байх болов уу. Жишээ нь: configuration,setting,option гэдэг үгс ихэвчлэн ТОХИРУУЛГА, ТОХИРГОО гээд л бичээд байна. Энэ үгсийг монгол хэлээр ялгаж бичээд явах уу? Цэвэлийн ногоон http://toli.query.mn/ толиос нэлээд харицуулж харлаа. Дараах оноолт утга дөхөх ч юм шиг санагдав. "нийц эсвэл зохицоо=configuration" "тохиргоо=setting" "сонголго=option" За

Бүтээлч олны бүтээлийн лиценз гээд Вики номын лицензийн тухай уншиж байтал тэнд нэг 4 заалтыг тодорхойлж заагаад, энэ заалтуудын бүх боломжит хослол нь 16 байх бөгөөд гээд бичсэнийг ямар хослол байж болох билээ гээд эргэцүүлж бодож байтал нөхөр маань хажуугаас паскалийн гурвалжин гээд аль диван галавт үзэж байсан арван жилийн тооны томъёо бичээд эхэллээ. :D _______1_________1 _____1___1_______2 ____1__2__1______4__2^2____(a+b)^2=a^2+2ab+b^2, ___1__3__3_1_____8 __1_4__6__4_1____16__2^4___(a+b)^4=a^4+4(a^3)b+6(a^2)(b^2)+4a(b^3)+b^4 _1_5_10_10_5_1___32 …. Гурвалжны тоо бүхэн дээд мөрийнхөө 2 тооны нийлбэртэй тэнцүү, мөрийг хойш нэмбэл хоёрын тооны зэрэгтүүдийг өгдөг, (a+b)-н n зэрэгтээр задлахад (a+b)^2=a^2+2ab+b^2, ... (a+b)^4=a^4+4(a^3)b+6(a^2)(b^2)+4a(b^3)+b^4 ... гэх мэт мөр бүр нь нэг задаргааны коэффициентуудыг өгдөг гээд олон юм байдаг байх аа, Би ойрын үед хоолны гурвалжин (пирамидыг) сонирхоод, дээрх гурвал жинг хэрэглэхгүй болохоор бүүр мартсан байна. Ямар ч байсан Бүтээлч олн

Ингээд чанасан гэдэс дотор ч мөн сайхан шүү. Би хувьдаа буцдаггүй юм. Гэтэл малын гаралтай өөх тосыг муу гээд л ярих юм. Эргэн тойрон дохь хамаатан садан, найз нөхөд гээд харахаар монгол хүн мах өөх идэж хүйтэн хахир цаг агаартаа зохицон амьдардаг гэхдээ нас нь ахиад ирэхээр дийлэнх нь зүрэх судасны, даралт эсвэл дотор эрхтний хямрал өвчтэй болсон байх юм аа. Үүнийг бид залуу байхдаа огт тоодоггүй, дуулсан ч анзаардаггүй өнгөрөөдөг. Харин, ном сэтгүүл үзэхээр би өөх тосыг иддэггүй, өөх тос намайг залгидаг гээд л ойлгохоор байх юм. Би хувьдаа олон янзын мэдээлэл уншиж ойлгосны үндсэн дээр итгэх болсон. Та өөрөө бас сонирхож үзвэл Үнэн үү, худал уу? гэдгээ та өөрөө л олж мэднэ. Мөн амьдрахын тулд идэх үү, идэхийн тулд амьдрах уу гэдгээ ч өөрөө шийднэ. Өөх тос. Бие мах бодын эс бүрэлдэн тогтох үйл явцад, ялангуяа мэдрэлийн системд тосны хүчил тодорхой хэмжээгээр шаардагддаг тул хүн бүр тосыг тодорхой хэмжээгээр хэрэглэх хэрэгцээтэй байдаг. Хүмүүс тосны хүчлийг амьтны гаралтай мах өөх

Нээлттэй эх номын орчуулгын эхний хэсгүүдийг нэгтгэж уншигч нарт татаж авах, хэвлэх боломж олгох зорилгоор бэлтгэж бэлэн болголоо. Ингээд хаанаа ачаалах вэ гэж бодохоосоо өмнө, нээлттэй эхээр ажиллах танил хэдэн залуус даа шууд Э-мэйлд хавсаргаад явуулчихлаа. Дараа нь мэйлээ шалгаж байснаа ГҮҮГЭЛ ахын баримт бичиг хуваалцах горимыг санаад PDF файлаа ачаалж орхисон чинь нэг их урт холбоос (линк) гаргаад өглөө, гэхдээ хэн ч эндээс татаж аваад, эсвэл хэвлээд унших боломжтой байна. Та сонирхож уншмаар бол орчуулгыг бүрэн эхээр Нээлттэй эх номыг эндээс авч уншаарай. Гарчиг 1.Удиртгал 1.1 Нээлттэй эх гэж юу вэ? 1.2 Чөлөөт (Free) програм хангамж гэж юу вэ? 1.3 Чөлөөт програм хангамжийг нээлттэй эхийн програм хангамжтай харьцуулахад 1.4 Нийтийн домэйн програм хангамж (Public Domain Software) 1.5 FOSS нь төлбөргүй гэсэн ойлголт биш 2.Түүх 2.1 Берклейн Програм хангамжийн Түгээлт (BSD) 2.2 Чөлөөт програм хангамжийн сан ба GNU төсөл 2.3 Дэлгэрүүлж цааш унших 3.Философи ба үндсэн зарчим. 3.1 Пр

Уулаар тэнэж яваад хэрэггүй ч юм уу эсвэл өдөр бүр хүн хэрэглэдэг болохоор маш хэрэгтэй ч юм уу бүү мэд, нөхцөл нь манайд таарч магад гэж бодоод энэ нойлын зургийг авсан аа тавилаа. Дулааны улиралд ууланд ойн цоорхойд эсвэл давааны хөтөл дээр үхэртэй айл хэдэн үхрээ гаргаж өвс идүүлдэг юм билээ. Манайхан шиг өвөлжөө, хаваржаа, намаржаа, зун гээд дөрвөн улирлаар нүүхгүй ч суурин газраасаа дулааны улиралд боломжтой айл нь нэг хоёр ч газар луу нүүдэг юм байна. Тэр газрыг тэдний, эдний “Alm” гэж нэрлэдэг. Уулаар яваа хүмүүс тэднийхээр ороод аяга тараг “butturmilk,buttermilk”, сүүг нэг хоёр еврогоор аваад уух, тэдний шахсан бяслагтай хэрчим талхыг нь аваад идэх боломжтой. Ихэнхдээ малтай хүмүүс завгүй ажиллаж байх бөгөөд тэнд тавьсан хонхыг цохивол хүр ч ирээд сүү, тарга өгнө. Ийм газруудад модоор барьсан олон янзын бие засах газрууд байх бөгөөд тэд бүгд муу ус зайлуулах хоолойтой холбогдох боломжгүй газар байдаг. Би хэрэгт дурлаад бас л сониуч зангаараа нойл руу орохдоо харж байхад, за

Нээлттэй эх(Open Source) нэртэй номын эх сурвалж Англи хэлээр http://en.wikibooks.org/wiki/Open_Source байгаа ба нээлттэй эхийн тухай мэдэхийг хүсэгчдэд зориулж GNU лицензийг баримтлан орчуулж бэлтгэлээ. Номын хэсгүүдэд эндүү ташуу орчуулга, үг үсгийн алдаа байвал сэтгэгдэл дээр бичиж тусалвал танд их баярлана. Арилжих зориулалттай уламжлалт програм дахь асуудал (5.3) Арилжааны програм хангамжийн үйлдвэрлэл нь дэлхийд томоохон чухал үйлдвэрлэл гэдгийг хамгийн түрүүнд дурдах нь зүйтэй. Нээлттэй эхийн хөдөлгөөн өрнөж нэмэгдсэнээр арилжих програм хангамжийн үйлдвэрлэл зогсох төлөв рүү оруулах тоглолт болж байна гэж ойлгох албагүй. Нөгөө талаас арилжих програм хангамж нь нээлттэй эхийн технологийг ашиглаж бүр хүчээ авч байна гэж олон хүн шүүн хэлэлцэж байна. Худалдагдах програм хангамж ер нь мөнгө төлбөл зохилтой бүтээгдэхүүнийг зохион бүтээж гаргасан байдаг. Хэдий тийм ч заримдаа тогтоосон үнэ худалдагдах програм хангамжийн чанарт хүрдэггүй. Арилжигдаж байгаа бүтээгдэхүүн зах зээл бол

On holiday in Berchtesgadener Land (German Alps mountains).

Саяхан хэдэн зураг Picasa-г ашиглаад зүйж байснаа түүнд хэрэглэсэн гэрэл зургийн усан тэмдэг тавих аргыг хараад энгийн зүйл ч гэсэн усан тэмдгийн талаар дэлгэрүүлж бага зэрэг өгүүлэхийг хичээлээ. Тоон усан тэмдэг буюу digital watermark гэдэг нь тоон сигналд мэдээллийг эргүүлж авахааргүй шигтгэх (embedding) үйл ажиллагаа. Хэрэв энэ сигнал бүхий мэдээллийг хуулж авбал мэдээлэл хамт хуулагдаад явна. Үүнийг дэлгэцэд ил биш ч програмыг биелүүлснээр ил гарч ирэх график мэтийн хэлбэрт оруулсан өгөгдлөөр хэрэглэж болно. Тоон усан тэмдэгт зориулсан олон тооны хэрэглээ байдаг. Үүнд: Нэгдүгээрт эзэмшлийг харуулна. Жишээлбэл медиа объектын эзэмшигч хувийн түлхүүр ашиглан объект дээрээ тэмдэг байрлуулж болно. Хэрэв хэн нэгэн объектын эзэмшлийг булаацалдвал үндсэн эзэмшигч нууцлалдаа тайлал (decryption) хийж тэмдгийг сэргээж эзэмшлээ батална. Хоёрдугаар хэрэглээ нь зөвшөөрөлгүй хуулбарлалтыг илрүүлж болно. Гуравдугаарт хэрэглээ нь хуулийн хэргүүдэд фото зургийг үзүүлэх гэх мэтээр нотолго

"И" үсгийг би илжиг гэх үгийг бичихэд хэрэглэх "и" үсэг гэж хэлдэг юм. Цагаан толгойн үсэг нүдлүүлэхэд ишиг, идээ, ингэ гээд олон үг жишээ болгож авдаг байх л даа. Харин электрон гэх үгийн “e” үсгийг орлож орсон, кирилл бичгээр бол “э” үсэгтэй “email” үгийг “и-мэйл/и-майл” гэж галиглаад бичээд байх юм аа. Гэтэл “email” гэсэн үгийг “э-шуудан” бүүр болохгүй бол “э-мэйл” гэж хэлмээр санагдах юм. Хэрэв “и” үсгээрээ галиглана гэж муйхарлаад энд тэндгүй хэрэглээд байхад би илжиг шиг зүтгээд “э” үсгээр бичнэ гээд байдаг. Энэ олон “э”-г яах ч юм билээ дээ. ebook = э-ном ebook reader = э-ном уншуур ecard = э-ил захидал, электрон ил захидал ecash = э-мөнгө, электрон мөнгө ecatalog = э-лавлах, э-жагсаалт ecommerce = э-худалдаа ecruiting = э-элсүүлэлт, электрон элсүүлэлт ejournal = э-сэтгүүл, электрон сэтгүүл elancer = э-гэрээт ажилтан electronic business = электрон бизнес electronic cheque = электрон чек electronic commerce = электрон худалдаа electronic journal = э