Skip to main content

Вэбийн тэмдэглэл файл


Вэбийн тэмдэглэл файл (Web log file), Вэб хуудаснуудад хэрэглэгчид хандсан талаарх ашиглалт болон бүртгэлийн мэдээг агуулах тэмдэглэл файл. Жишээлбэл, хөтөч тухайн хуудсанд хандах бүрд энэ хуудсанд хэдэн удаа хандсан, хөтчийн ажилласан компьютерын хаяг, хуудасны ачаалагдсан хугацаа зэрэг мэдээллийг вэб сервер автоматаар энэ файл руу бичнэ. Ийм мэдээлэл маш чухал юм. Жишээлбэл вэб мастер энэ мэдээлэл дээр тулгуурлан хуудсыг оновчтой болгох, хурдан хадгалах зэрэг олон зүйлийг тунгааж шийднэ. Компанийн ямар хуудас тогтмол хэрэглээнд, ямар нь огт хэрэглэгдэхгүй байгааг дүгнэх, мөн тэдний вэб сайтын бүтцэд болон маркетингийн бодлогод зохицуулалт хийж чадна. Вэбийн тэмдэглэл файлыг ажилчдын вэб хэрэглээний талаарх хяналт хийхэд улам их ашиглаж байна. Жишээлбэл ажлын цагаар компьютерын тоглоомын сайт руу хэн их орж байгааг илрүүлж болно. Хэрэглээний файлд дүн шинжилгээ хийх “програмын хэрэгсэл” хийх нь сүүлийн үед нэлээд хүчээ авч байгаа бөгөөд ийм програмын төхөөрөмжийг вэб тэмдэглэл ашиглах хэрэгсэл гэж онцлох болсон. Вэбийн тэмдэглэл файл нь хэд хэдэн янзын форматаар мэдээллээ хадгална. Үйл явдал өрнөсөн дарааллаараа тэмдэглэл файлд өгөгдөл болж хадгалагдана. Супер компьютерын хэрэглээний үндэсний төвийн тодорхойлсон нийтлэг тэмдэглэл файлын формат (common logfile format)-ыг өргөн хэрэглэдэг. Майкрософт нь үүнтэй төстэй ‘IIS’ жишгийн тэмдэглэл файлын формат (IIS standard log file format) гэсэн нэртэй форматыг өөрсдийн ‘IIS’ сервер дээр хэрэглэдэг. Дэлхий даяарх вэбийн консорциум (World Wide Web Consortium) нь өргөтгөсөн тэмдэглэл файлын формат (Extended Logfile Format) нэртэй дүн шинжилгээ хийхэд тохирох файлын форматыг хэрэглэдэг. ‘XML’ хэлэнд өргөтгөж болох тэмдэглэлийн формат (Extensible Log Format) нэртэй форматыг туршиж байна. Үүний зорилго нь вэб сервер бүрд тохирох тэмдэглэл файлын форматын жишиг загвар гаргахад байгаа юм.

Вэб тэмдэглэлийг ашиглах хэрэгсэл (Web logging tool) Файлын агууламжид тулгуурлан үр дүнгийн тайлан гаргах зориулалттай вэб тэмдэглэл файл (Web log file)-ыг уншихад ашиглах програм хэрэгсэл юм. Вэб тэмдэглэл файлын өгөгдлийг ашиглаж сайтад ямар нэртэй домэйнаас хэрэглэгч зочилж ирсэн, байнга зочин орж ирдэг вэб хуудасны эрэмбийг өгсүүлж, уруудуулан дугаарлах, вэб хуудсанд хэдэн удаа хандалт хийгдсэн гэх мэт ердийн мэдээллийг гаргана. Зарим хөгжингүй програмын хэрэгсэл нь файлыг ашиглан хэд хэдэн янзын форматаар тайланг ‘HTML’ дээр гаргаж түүнийг баримт бичгийг боловсруулагч болон хүснэгт боловсруулах програмуудаар үзэж унших боломжтойгоор бэлтгэнэ. Боловсронгуй хүчин чадалтай програмын хэрэгслүүд нь хэрэглэгч өөрийн хүссэнээр тайланг гаргах боломжоор хангадаг. Хүчин чадалтай хөгжингүй програмын хэрэгслүүд нь интернэтийн үйлдвэрлэлийг хурдасган хөгжүүлж байна. Нэг үе хэрэгсэл програмын гол хэрэглэгчид нь вэб мастерууд байсан ба тэд вэб сайтаа оновчтой болгоход түүнийг хэрэглэж байсан бол одоо электрон худалдааны сайт дахь үйлчлүүлэгчдийн хандалтын тухай мэдээллийг маркетингийн ажилтнууд өөрийн ажил, судалгаанд өргөн ашиглаж байна.

  • вэб тэмдэглэл файл (web log file)
  • вэб сервер (web server)
  • вэб мастер (webmaster)
  • вэб тэмдэглэл ашиглах хэрэгсэл (web logging tools)
  • супер компьютерийн хэрэглээний үндэсний төв (national center for supercomputing applications)
  • нийтлэг тэмдэглэл файлын формат (common logfile format)
  • дэлхий даяарх вэбийн консорциум (world wide web consortium)
  • өргөтгөсөн тэмдэглэл файлын формат (extended logfile format)
  • өргөтгөж болох тэмдэглэлийн формат (extensible log format)
  • вэб тэмдэглэлийг ашиглах хэрэгсэл (web logging tool)
  • электрон худалдаа (electronic commerce)
  • гипербичвэрт тэмдэглэгээт хэл (hypertext markup language)=html
  • өргөтгөж болох тэмдэглэгээт хэл (extensible markup language)=xml

Энэ үгийн орчуулгууд аль хир онсон үгүйг мэдэхгүй байна. Гэхдээ илүү олон хүний санаа оноог шингээвэл үгийн утга зөв гар ч ирэх байх. Жишээ нь “нийтлэг тэмдэглэл файлын формат (common logfile format)” энэ орчуулгыг би “тэмдэглэл файлын нийтлэг формат” гээд хэлчихмээр санагдаад байгаа юм. Дээрх үгийн орчуулгууд дээр санаа оноо байвал нэмэрлээрэй.
Labels:

Comments

dean_s9 said…
tanaas neg zuil asuuh gesen yum BSD iin GPL license-s yalgarah davuu tal yu yum bol hariulj tuslach?
4/30/2009
Erdenechimeg Myatav said…
Нээлттэй эх номын лицензийн бүлгийг орчуулж дуусгах гээд л зав болохгүйл яваад байна. Лиценз ба Патент гэсэн бүлгийн BSD гарчиг дээр дараахыг бичиж тодохройлсон байна. Энд BSD-төстэй лицензүүд нь нийтийн домэйн лицензээс зөвхөн 2 гол утгаар ялгаатай байдаг. Нэгд:BSD лиценз нь ажлуудаа эсвэл өөрчлөгдсөн хуулбаруудаа энэ лицензээ үргэлжлүүлж өмчийн эрх(copyrigth)-тэй хамт явж байхаар шаарддаг. Энэ нь өөр лицензтэй ажмлдаг кодыг хослуулж болохгүй гэсэн хязгаарлалт биш юм. Хоёрт: BSD-төстэй лицензүүд нь хэрэглэхэд ямар нэг алдаа байхгүй гэдэгт гарант өгөхгүй, хэрэглэхэд ямар нэг зүйл нь тохирохгүй, болохгүй, алдаа байна гэхэд бидний буруу биш гэж хэлнэ гэсэн байх юм.

Би өөрөө бас сайн ойлгож авах гээд л янз бүрийн юм харицуулж уншиж санаа байна. Ойрийн үед нээлттэй эх номын энэ бүлгийн орчуулгыг дуусгаад гаргахыг хичээе. Олон янзын лицензүүд байгаа болохоор ялгаа нь харагдах байх гэж бодож байна.
4/30/2009
Post a Comment

Олон уншигдсан

Хөдөө талын үзэсгэлэн "Монгол бичгээр"

Монгол, Живхтэй жаал хүүгийн бичсэн хэд хэдэн бичлэгийг уншиж байснаа гэнэт урам орж бараг арван долоо найман жилийн өмнө хэрэглэж байсан хайрцаг дүүрэн цаас бичгээ уудалж эхэлтэл миний хувьд эрдэнэс болох сайхан зүйлүүд гарч ирлээ. Ерээд оны эхэнд монгол бичгийн бичвэр бичих СУДАР нэртэй програмыг хийх гэж оролдож байхдаа монгол бичгийн фонтын загвар болгох гээд Т. Дашцэдэн (МУИС) багшаар бичүүлж авсан хуудаснууд байна. Үүнийг би бүүр сканердаж байгаад хүнд үзүүлмээр санагдлаа. Харин кириллээр бичсэн хувилбарыг Гүүгл-ээр хайвал олон сайтаас уншиж болох болжээ. Монгол бичиг сурч буюу хүнд унших өгүүллэгийн нэг нь болох болтугай.  Д.Нацагдорж : Хөдөө талын үзэсгэлэн Хөдөө талын зэрэглээ мяралзан жирвэгнэхийн дунд хэдэн өндөр юм сүүмэлзэн үзэгдэх нь харь газрын аяны хүний нүдэнд яахин даруй танигдана. Хурдлан довтлох уурын тэрэгний өмнөөс намрын салхи хүчтэй үлээхэд хоёр нүдэнд нулимс гялтганан холын барааг харж ядна. Өвгөн жолооч ухасхийх, хийг нэмэхэд дөрвөн хүрд чө...
6 comments
Үргэлжлүүлэн унших >

Хиймэл оюуны загварын тухай үргэлжлэл

Энэ сайхан өдрийн мэндийг уншигч найз нартаа хүргэе.    Хиймэл оюуны загварын тухай үргэлжлэл (хоёрдугаар хэсэг). Би: Тэгвэл Google AI эсвэл Facebook AI юу нь дээр суурьлаж ажилладаг бэ? Өө энэ чинь маш сонирхолтой сэдэв байна 🤓. Google, Facebook (Meta) хоёрын хиймэл оюуны “тархи” нь GPT-ээс ялгаатай боловч мөн адил нейрон сүлжээ + transformer архитектур дээр суурилдаг. Харин өөр өөр нэртэй, өөр өөр зорилготой загварууд хөгжүүлсэн байдаг. Google AI Google-ийн гол хиймэл оюуны технологиуд: Transformer (2017) Google-ийн судлаачид анх бүтээсэн. Энэ нь GPT, BERT, LLaMA гээд бүх том хэлний загварын үндэс болсон. BERT (2018) Голдуу хайлтын системийг сайжруулахад хэрэглэсэн. Хэлний утга, өгүүлбэрийн холбоо ойлгоход сайн. PaLM (2022) → дараа нь PaLM 2 Google-ийн GPT-тэй төстэй том загвар. Bard (дараа нь Gemini нэртэй болсон) chatbot нь PaLM дээр суурилж ажилладаг. Gemini (2023–) Одоогийн Google AI-ийн гол “тархи”. Multimodal буюу зураг, текст, код, видео зэрэг олон төрлийн өг...
Post a Comment
Үргэлжлүүлэн унших >

Шувуун саарал

Саяхан интернэтээр сонин(Өдрийн сонин) уншиж байгаад Дамдин багшийн тухай “ Англи хэлний Дамдин ” гэсэн гарчигтай сайхан өгүүлэл уншсан юм. Багшийн орчуулгын ажлын талаар бичсэн байсан нь сонирхол татаад интернэтээр Д.Нацагдоржын “Шувуун саарал” -ыг хайтал шууд л 2006 онд сонин дээр хэвлүүлсэн орчуулга нь mongolnews.mn вэб хуудсны холбоосоор дороо гараад ирлээ. Багшийн орчуулгыг  олзуурхаад монгол хэлээр бичсэнтэй нь хамт дээр нь монгол бичгээ сурч байгаа танд зориулаад монгол бичигтэй нь хамт тэмдэглэл дээрээ  тавилаа. (Монгол бичгээр бичиж явуулсан найз охиндоо баярлалаа. ;-) ) .   Enjoy reading. Д.Нацагдорж Шувуун саарал (1) Хөндий талын зэрэглээ мяралзан жирэлзэх нь холоос үзэхэд сонин. Хэдэн жижигхэн юм түүний дунд сүүмэлзэх нь яахин даруй танигдана. Уудам газар дураар сэлгүүцэх хээр хөдөөгийн цэнгэл, хурдан морины яралзан ирэх эр хүний бахдал, ойртон үзвэл, хэдэн залуус морь тарлаж байна. (2) Сүрэнхүү саарал морины амыг арайхан тогтоож, овооны дэр...
3 comments
Үргэлжлүүлэн унших >

Хиймэл оюуны загвар GPT

  Энэ сайхан өдрийн мэндийг уншигч найз нартаа хүргэе. Ойрд ChatGPT апп ашиглаж олон сэдвээр сонирхолтой ярилцлага хийж үзээд олж мэдсэн зүйлсээ найз нартайгаа хуваалцмаар санагдав. Орчин үед AI (хиймэл оюун ухаан) талаар байга яригддаг болсон ч тэр болгон хүмүүс юу юм бэ гэдгийг нарийвчлан сонирхож байгаагүй байдаг. Ингээд би ChatGPT ярилцаж түүгээр  тайлбарлуулав. Би: AI (хиймэл оюун ухаан) гэж юу вэ?   Түүний өгүүлэх нь их энгийн тэрээр хэлэхдээ: 👉 Хиймэл оюун ухаан (AI) гэдэг нь хүний оюун ухааны зарим чадварыг дуурайж хийдэг компьютерийн хөтөлбөр эсвэл систем юм. Жишээлбэл: Хүн зураг хараад юу байгааг хэлж чаддаг шиг → AI зураг таньж чадна. Хүн яриаг ойлгож хариу хэлдэг шиг → AI хүний хэл яриаг ойлгож, ярьж эсвэл бичиж чадна. Хүн туршлагаасаа суралцдаг шиг → AI өгөгдлөөс суралцаж, улам ухаалаг болдог. Хиймэл оюун ухааныг ойлгоход туслах жишээ нь: Google Translate – хэлнээс хэл рүү автоматаар орчуулдаг. Siri, Google Assistant – таны асуултад хариулж, ажил г...
Post a Comment
Үргэлжлүүлэн унших >

Ховордсон зургийн дижитал хадгалалт

Хоёр гурван жилийн өмнөөс гарч эхэлсэн Монголчууд XVII-XX зууны эхэн үе зурагт түүх, Монголчууд XX зууны эхэнд зурагт түүх гэсэн сайхан цуврал номуудыг авч уншиж үзсэн.  Энэ намар Монголчууд XX зуун зурагт түүх гэх гуравдугаарх цувралыг номын дэлгүүрт хараад би нэлээд хэдэн жилийн өмнө 2009 онд British Library санхүүжүүлж хэрэгжүүлсэн EAP264: Ховордсон монгол зургийн негативуудыг дижиталаар хадгалж хамгаалах төслийн зургуудыг Британи номын сангийн веб хуудаснаас үзэж байснаа санав. Интернет өргөн дэлгэр хэрэглэх болсон өнөө үед та бид ч ялгаагүй дээрх төслийн тухай дээр холбоосоор ороод үзэж болно. Энэ төслийн талаар уг веб хуудсанд бичигдсэн зүйлээс хэсгийн та нартаа монгол хэл рүү хөрвүүлээд энд орууллаа. “ Монгол кино гэрэл зураг, дуу бичлэгийн архивд 160 мянга гаруй гэрэл зургийн хальс, 10552 шилэн негативыг хадгалж байдаг.  Энэ төслийн зорилго олонх нь огт хэвлэгдээгүй 1921-ээс 1945 оны хооронд авсан гэрэл зургийн шилэн негативуудыг дижитал зураг хэлбэрт оруу...
Post a Comment
Үргэлжлүүлэн унших >

Клуб Хаус Аппликейшн

  Клуб Хаус (Clubhouse) аппликейшн (апп) гэж юу вэ,  яагаад гэнэт хаа сайгүй яриад эхлэв ээ? Ард нь радиогоор ярьж, хэсэг нь хурал цуглаан ч гэмээр, нөгөө хэсэг нь гэртээ баяр ёслол тэмдэглээд ч байгаа шиг энэ бүгдийг багтаасан аудио чат(хөөрөлдөх) дээр суурилсан нийгмийн сүлжээний програмыг Клуб Хаус(гэр) гэж нэрэлжээ. Хэрэглэгчид, янз бүрийн сэдвээр сонирхолтой хүмүүсийн хоорондох харилцан яриа, ярилцлага, хэлэлцүүлгийг сонсох боломжтой, энэ нь яг подкастай төстэй боловч шууд (амьд ) үйл явцад нэмэлт давхарга програмаар оролцох ба оролцох хүмүүс  бүгд уригдсан байна. Клуб Хаус зөвхөн уригдсанд үйлчилнэ. Та үүнийг апп дэлгүүрээс татаж аваад данс үүсгэх боломжгүй.   Бодит амьдрал дээрх орон нутгийн эсвэл дарвуулт онгоцны клубын нэгэн адил клубын одоо байгаа гишүүн таныг урих болно.   Бодит амьдрал дээрх Элитийн клубыг орчин үед виртуал болгосон хэлбэр.  Та элсэх үедээ өөрийн сонирхдог сэдэв жишээлбэл техник, ном, бизнес эсвэл эрүүл мэнд гэх мэтчил...
Post a Comment
Үргэлжлүүлэн унших >

Домог

Монгол бичгийн үүсэл гаралтай холбоо бүхий хоёр зүйлийн домгийг найз багш Мөнх-Учирал маань монгол бичгээр бичиж өгсөн юм(ОпенМН зориулж). Энэ бичвэрийн фонт нь их сайхан, зурлага дээр суурилсан глипс (glyphs) байх, МУИС-ийн Монгол хэл соёлын сургуулийн эх бичиг судлалын тэнхимд (Жамянсүрэн) глипс (glyphs)-ыг зурж бүтээсэн байх гэж бодож байна. Үүнийг Монгол бичгээ сурч, дэлгэрүүлж байгаа залуустаа уншуулахаар орууллаа. Домгийн тухай Гүүгл ахаасаа лавлахад бас ч их зүйл интернэтэд байна аа. Нэг нь “Хэдэргэний домог” хэмээдэг, XVIII зууны үед Равжамба Данзандагвын зохиосон “Зүрхэн толтын тайлбар огторгуйн маани” хэмээх хэл зүйн бичигт гардаг “... Зая Бандид (Саж Бандид Гунгаажалцан) Монгол улсад аль үсгээр туслах болох хэмээн шөнө тугдам барьж эрт манагар бэлэглэхүйд нэгэн эхнэр хүн мөрөн дээрээ хэдрэгэ модыг тавьж ирээд мөргөвөөс, тэрхүү бэлгээр Монгол улсын үсгийг хэдрэгэний дүрсээр эр, эм, эрс гурваар, чанга хийгээд хөндий ба саармаг гурваар зохиосон болой” гэсэн домог юм. Энд өг...
11 comments
Үргэлжлүүлэн унших >