Skip to main content

Web (Вэб)-ийн тухай



Англи хэл дээр Web (Вэб) томоор бичвэл дэлхий даяарх вэб (world wide web)-ийн тухай ярихдаа ихэвчлэн хэрэглэх хэллэг (нэр томьёо) гэж ойлгодог юм байна. Харин web (вэб) -ийг жижгээр бичвэл Вэб үйлчилгээ үзүүлэхийг төлөөлнө гэж 1997 оны Интернэт хорооны ажлын явцын нэгэн хурлаар тодорхойлоод тогтсон юм байна. Эндээс 2 утга илэрхийлэх үг болоод байгаа юм.

Дээр нь энэ үг өөр үгтэй хоршоод технологийн олон утгыг гаргах тул үүнийг ТОР гэсэн монгол үгээр шууд буулгах нь тохиромжгүй байна. Харин технологийн утга алдагдахгүй үгийг Монголоор хэрэглэхийг хичээх нь зүйтэй гэж би үздэг.

Вэбтэй холбоотой дараах үгсийг Оксфордын Интернэтийн тайлбар толь бичгээс авлаа.

  • Web accelerator = Вэб хурдасгуур
  • Web advertising = Вэб сурталчилгаа
  • Web application meets bricks and mortar = Тоосго, зуурмагаар бэлтгэх Вэб хэрэглэгдэхүүн/ Уламжлалт аргаар бэлтгэх Вэб хэрэглэгдэхүүн
  • Web-based newsgroup service = Вэбэд суурилсан мэдээ солилцох бүлгийн үйлчилгээ
  • Web broker = Вэб брокер
  • WebbelGanger = “эр галуу”
  • Web brownout = Вэб хэсэгчлэн тасрах
  • Web cache = Вэбийн нууц газар
  • Web cam = Вэб камер
  • Webcasting = Вэб нэвтрүүлэг/цацалт
  • Webcrawler = Вэб мөлхөгч
  • Web design = Вэб дизайн/зохиомж
  • WebDAV = ВэбДАВ
  • Web designer = Вэб зохион бүтээгч
  • Web developer = Вэб боловсруулагч/хөгжүүлэгч
  • Web email = Вэб э-мэйл
  • Web email gateway = Вэб э-мэйлийн гарц
  • Web end = Мухар Вэб
  • Webertising = Вэбчилгээ
  • Web farm = Вэбийн ферм/аж ахуй
  • Web font = Вэб фонт
  • Web graffiti = сараачмал зураг Вэб
  • Web guru = Вэб хутагт
  • Webhead = ВэбТолгой
  • Web hippy = Вэб хиппи
  • Webify = Вэбшүүлэх
  • Webisodics = ВэбЦуврал
  • Web kiosk = Вэб түц
  • Weblish = Вэб хэл
  • Weblog = ВэбТэмдэглэл
  • Web log file = Вэбийн тэмдэглэл файл
  • Web logging tool = Вэб тэмдэглэлийг ашиглах хэрэгсэл
  • Webmail = Вэбмэйл
  • Webmaster = Вэб мастер
  • Web mining = Вэб олборлох
  • Webmistress = эмэгтэй Вэб мастер
  • Webmonkey = Вэбсармагчин
  • Web navigation = Вэб залуурдах
  • Webonomics = Вэб эдийн засаг
  • Web page = Вэб хуудас
  • Web police = Вэб цагдаа
  • Web ring = Вэб тойрог
  • Web rot = Вэб ялзрал
  • Web Search = Вэб хайлт
  • Web server = Вэб сервер
  • Web server performance metric = Вэб серверийн ажиллагааны хэмжээс
  • Web server tuning = Вэб серверийг тохируулах
  • Web site = Вэб сайт
  • Web site promotion = Вэб сайтэд олон нийтийн анхаарлыг хандуулах
  • Websmith = Вэбсмит
  • Webstone benchmark = Вэбстоун шалгалт
  • Web trap = Вэб урхи/хавх
  • Web TV = Вэб ТВ
  • Web wrap agreement = Вэб зохицох тохиролцоо
  • Web year = Вэб жил
  • Webzine = Вэб сэтгүүл

Би нилээд хэд хоногийн өмнө нэг сайхан өгүүлэл олж уншсан юм. Технологийн хэллэгийг монгол хэлээр оноож нэрлэхэд бас бодох зүйл өгөхөөр. Үүний МУИС-ийн Монгол хэл соёлын сургуулийн Цахим номын хэсэг дэх эрдэм шинжилгээний сэтгүүлийн Монгол судлалын 2007 оны бичигт “ҮСЭГ ТОВЧИЛЖ ҮГ ХУРААХУЙ ХЭМЭЭХ” Доржготов багшийн бичсэн сэдвийг дараах холбоосоор
http://smlc.num.edu.mn/images/stories/Nom/Mongol_Sudlal_2007/5.Dorjgotov_48.pdf
сонирхсон хүн уншиж болно шүү.

Вэбийг вэбээр нь үлдээж болох уу?

Comments

Unknown said…
вэбсайт гэж нийлүүлж бичих хэрэгтэй юм шиг санагддаг юм. нэр сайт гэдэг шиг вэб сайт гэхээр монгол хэлээрээ нэг сайн вэбтэй хүний тухай яриад байгаа юм шиг хэхэ.
Unknown said…
Дөлөөгийн санаа авууштай юм.
Шинэ үг бүтээх дуртай юм аа.
weblog, webzine, firewall гээд л нийлүүлээд, эвцэлдүүлчих юм аа.
Web site (Вэб сайт) гэдэг үгийг Оксфордын тольд тодорхойлохдоо “вэб сервер дээр хадгалагдах, хоорондоо сэдэвчлэн холбогдсон хуудаснуудын бүрдлийг нэрлэх хэллэг юм” гэж тодорхойлсон байна.

Жишээ нь энд бас “ сервер нь нэг ширхэг вэб сайтыг зохион байгуулдаг байж болох бөгөөд хэрэв сервер интернэт үйлчилгээ үзүүлэгч бол маш олон сайтад үйлчилдэг. ихэвчлэн нүүр хуудсаар дамжуулан вэб сайтад хандана” гэж бичжээ.

Тэгэхээр тэрийг энэ хэвээр нь авахаас болохгүй байх. Хэрэв бид тэр үгийг тодорхойлон гаргаж ирж байгаа бол өөр хэрэг.

Харин Баярсайханы хэлсэн жишээ үгтэй адил маш их холбоотой үг байгаа, тэр үгийг монгол болгохдоо бид яаж буулгах вэ гэдэг чухал байна.
Webonomics = үг Web+economics гэсэн үгийн хураангуйл даа, үүнийг Монголоор жишээ нь энэ үг шүү гэж харуулах хураангуйг хэрэглэчихвэл их зүгээр юм шиг санагдсан. ( Вэб эдийн засаг) гэснээс арай өөр. ОпенОфис-ийн орчуулга дээр ч бас гарч ирж байсан. Бид бүлэг дээрээ яриад тус тус дан салгаад бичсэн.
Тэнд хэлэлцүүлэг дээр байгаа байх аа,

Popular posts from this blog

Хөдөө талын үзэсгэлэн "Монгол бичгээр"

Монгол, Живхтэй жаал хүүгийн бичсэн хэд хэдэн бичлэгийг уншиж байснаа гэнэт урам орж бараг арван долоо найман жилийн өмнө хэрэглэж байсан хайрцаг дүүрэн цаас бичгээ уудалж эхэлтэл миний хувьд эрдэнэс болох сайхан зүйлүүд гарч ирлээ. Ерээд оны эхэнд монгол бичгийн бичвэр бичих СУДАР нэртэй програмыг хийх гэж оролдож байхдаа монгол бичгийн фонтын загвар болгох гээд Т. Дашцэдэн (МУИС) багшаар бичүүлж авсан хуудаснууд байна. Үүнийг би бүүр сканердаж байгаад хүнд үзүүлмээр санагдлаа. Харин кириллээр бичсэн хувилбарыг Гүүгл-ээр хайвал олон сайтаас уншиж болох болжээ. Монгол бичиг сурч буюу хүнд унших өгүүллэгийн нэг нь болох болтугай.  Д.Нацагдорж : Хөдөө талын үзэсгэлэн Хөдөө талын зэрэглээ мяралзан жирвэгнэхийн дунд хэдэн өндөр юм сүүмэлзэн үзэгдэх нь харь газрын аяны хүний нүдэнд яахин даруй танигдана. Хурдлан довтлох уурын тэрэгний өмнөөс намрын салхи хүчтэй үлээхэд хоёр нүдэнд нулимс гялтганан холын барааг харж ядна. Өвгөн жолооч ухасхийх, хийг нэмэхэд дөрвөн хүрд чөлөө

Шувуун саарал

Саяхан интернэтээр сонин(Өдрийн сонин) уншиж байгаад Дамдин багшийн тухай “ Англи хэлний Дамдин ” гэсэн гарчигтай сайхан өгүүлэл уншсан юм. Багшийн орчуулгын ажлын талаар бичсэн байсан нь сонирхол татаад интернэтээр Д.Нацагдоржын “Шувуун саарал” -ыг хайтал шууд л 2006 онд сонин дээр хэвлүүлсэн орчуулга нь mongolnews.mn вэб хуудсны холбоосоор дороо гараад ирлээ. Багшийн орчуулгыг  олзуурхаад монгол хэлээр бичсэнтэй нь хамт дээр нь монгол бичгээ сурч байгаа танд зориулаад монгол бичигтэй нь хамт тэмдэглэл дээрээ  тавилаа. (Монгол бичгээр бичиж явуулсан найз охиндоо баярлалаа. ;-) ) .   Enjoy reading. Д.Нацагдорж Шувуун саарал (1) Хөндий талын зэрэглээ мяралзан жирэлзэх нь холоос үзэхэд сонин. Хэдэн жижигхэн юм түүний дунд сүүмэлзэх нь яахин даруй танигдана. Уудам газар дураар сэлгүүцэх хээр хөдөөгийн цэнгэл, хурдан морины яралзан ирэх эр хүний бахдал, ойртон үзвэл, хэдэн залуус морь тарлаж байна. (2) Сүрэнхүү саарал морины амыг арайхан тогтоож, овооны дэргэд буун, хөлсий нь

Домог

Монгол бичгийн үүсэл гаралтай холбоо бүхий хоёр зүйлийн домгийг найз багш Мөнх-Учирал маань монгол бичгээр бичиж өгсөн юм(ОпенМН зориулж). Энэ бичвэрийн фонт нь их сайхан, зурлага дээр суурилсан глипс (glyphs) байх, МУИС-ийн Монгол хэл соёлын сургуулийн эх бичиг судлалын тэнхимд (Жамянсүрэн) глипс (glyphs)-ыг зурж бүтээсэн байх гэж бодож байна. Үүнийг Монгол бичгээ сурч, дэлгэрүүлж байгаа залуустаа уншуулахаар орууллаа. Домгийн тухай Гүүгл ахаасаа лавлахад бас ч их зүйл интернэтэд байна аа. Нэг нь “Хэдэргэний домог” хэмээдэг, XVIII зууны үед Равжамба Данзандагвын зохиосон “Зүрхэн толтын тайлбар огторгуйн маани” хэмээх хэл зүйн бичигт гардаг “... Зая Бандид (Саж Бандид Гунгаажалцан) Монгол улсад аль үсгээр туслах болох хэмээн шөнө тугдам барьж эрт манагар бэлэглэхүйд нэгэн эхнэр хүн мөрөн дээрээ хэдрэгэ модыг тавьж ирээд мөргөвөөс, тэрхүү бэлгээр Монгол улсын үсгийг хэдрэгэний дүрсээр эр, эм, эрс гурваар, чанга хийгээд хөндий ба саармаг гурваар зохиосон болой” гэсэн домог юм. Энд өг

Бичгийн тиг

Гэртээ очоод аав ээж, ах дүү, найз нөхөд, хамт ажиллаж байсан багш нартаа гаа уулзаж учрах нь үнэхээр сайхан байлаа. Үүний зэрэгцээ манай миний сургууль гэж дуудах дуртай их сургуулиараа өдөр бүр л орж гарсаар найз нөхөд багш нарынхаа хийж бүтээсэн янз янзын шинэ сайхан зүйлийг сонсож мэдээд баярлаж хөөрөөд цаг хугацаа өнгөрөхийг ч мэдсэнгүй. Сүүлийн хэдэн сар интернетээр найз залуучууд маань монгол бичгийн фонтыг хөгжүүлэх, вэб фонт бүтээх, түүний хэрэглээг нэмэгдүүлэх талаар санаа тавьж хичээнгүйлэн ажил өрнүүлж байгааг таних мэдэх багш нартаа дуулгаж бас тэдний зүгээс хамтран ажиллаа ч гэж хүслээ. Хэдэн жилийн өмнө МУИС-ын Монгол хэл соёлын сургуулийн эх хэлний судалгааны төвд хэрэгжсэн ЮНИСКО-гийн төсөл ажлын нэг хэсэг болох ( зурлага дээр суурилж ) монгол бичгийн фонт бүтээгдсэн ийг мэдэж байсан тул эх сурвалжийг асууж лавлаад, хэрэглэж байгаа аргын нь тодруулав.  Энэ зурган дээр үзүүлэх зүүн гар талын дөрвөн фонтыг зурлага дээр түшиглээд бэлдэж англи үсгийн гар дээр ү

Нэгэн уулзалт

Саяхан нэг зураг хайгаад компьютерынхон дотрын эргүүлэх шахав. Тэгтэл нэг ийм зургууд гараад ирэх юм аа. 5 жилийн өмнөх зураг байна. Хугацаа гэж унтаад сэрэхэд л өнгөрчихжээ. Энэ залуус юу хийж байгаа бол гэсэн сониучхан бодолд хөтлөгдөөд интернэтээр хөтчөө (браузераа) унаад жаахан тэшлээ, би сайн танихгүй ч ганц нэгийн таньж байна. Тэд миний мэдэхгүй олон зүйлийг хийсэн байгаадаа, таван жил өнгөрсөн юм чинь нээлттэй эхийн програм хангамж хэрэглээд ажил төрлөө хийгээд явж байгаа бол уу, олон сайхан төслүүд хэрэгжүүлсэн байдаг бол уу, ном эрдмээ сураад мэдээллийн технологиор хаа нэгтэй ажиллаж байна уу, эсвэл монгол эх орноо бүтээн байгуулаад ярих ч завгүй яваа бол уу гэж бодлоо. Гэхдээ миний мэдэхийн аль 5 жилийн өмнө програм хангамжийг монгол хэлээр болгох буюу нутагшуулах ( нутаглуулах биш шүү ) ажлыг эхэлж байсан болохоор мэдээллийн технологиор гарч байгаа шинэ нэр томьёог монгол хэлээр зүгшрүүлэх ажилд бага ч гэлгүй хувь нэмрээ оруулсан болов уу. Зураг 1 Зураг 2 Зураг 3 Зураг 4 З

Протокол ба интернэт протокол хаяг ( IP хаяг )

Мэргэжлийн биш ч IP хаягийн талаар асууж мэдэхийг хүссэн дүүдээ мөн найзууддаа аль болох хялбаршуулж бичихийг оролдлоо. IP хаяг гээд яриад байх юм аа тэр юу юм бэ гэж асуухад би бүдүүн баргаар бол таны интернэтэд холбогдох компьютерт чинь оноосон таних дугаар юм гэж тоймоор ойлгуулна. Үүнийг мэдэж авах хэрэгцээтэй бол дээр нь нэмээд хэд хэдэн зүйлийг мэдээд авбал арай ойлгомжтой болох болов уу гэж санагдаад протокол, http, TCP-IP, IP-хаяг ийг бага зэрэг тайлбарлахаар шийдлээ. Протокол гэдэг нь сүлжээн дэх хоёр компьютер бие биетэйгээ хэрхэн харилцахыг тодорхойлсон дүрэм бүхий тушаалуудын сантай стандарт. Үүнийг ойлгохын тулд, шатарчид захидлаар эсвэл компьютерын сүлжээгээр харилцдаг аргыг адилтгал болгож болох юм. Шатар тоглоход нүүдэл бүрийг эхний болон сүүлийн байрлалыг заасан тэмдэглэгээгээр тодорхойлдог. Юу нь хүчинтэй эсвэл хүчингүйг тодорхойлоход хэрэглэдэг дүрмүүдтэйгээ хамт энэхүү тэмдэглэгээ нь шатар тоглох нэгэн протоколыг төлөөлнө. Сүлжээний протоколуудыг үүнтэй адилха

Тоон усан тэмдэг

Саяхан хэдэн зураг Picasa-г ашиглаад зүйж байснаа түүнд хэрэглэсэн гэрэл зургийн усан тэмдэг тавих аргыг хараад энгийн зүйл ч гэсэн усан тэмдгийн талаар дэлгэрүүлж бага зэрэг өгүүлэхийг хичээлээ. Тоон усан тэмдэг буюу digital watermark гэдэг нь тоон сигналд мэдээллийг эргүүлж авахааргүй шигтгэх (embedding) үйл ажиллагаа. Хэрэв энэ сигнал бүхий мэдээллийг хуулж авбал мэдээлэл хамт хуулагдаад явна. Үүнийг дэлгэцэд ил биш ч програмыг биелүүлснээр ил гарч ирэх график мэтийн хэлбэрт оруулсан өгөгдлөөр хэрэглэж болно. Тоон усан тэмдэгт зориулсан олон тооны хэрэглээ байдаг. Үүнд: Нэгдүгээрт эзэмшлийг харуулна. Жишээлбэл медиа объектын эзэмшигч хувийн түлхүүр ашиглан объект дээрээ тэмдэг байрлуулж болно. Хэрэв хэн нэгэн объектын эзэмшлийг булаацалдвал үндсэн эзэмшигч нууцлалдаа тайлал (decryption) хийж тэмдгийг сэргээж эзэмшлээ батална. Хоёрдугаар хэрэглээ нь зөвшөөрөлгүй хуулбарлалтыг илрүүлж болно. Гуравдугаарт хэрэглээ нь хуулийн хэргүүдэд фото зургийг үзүүлэх гэх мэтээр нотолго