Нээлттэй эх номын (5.2-р бүлэг)

Компаниудад олдох боломж (5.2.1)

FOSS-ийг дэмжсэнээр мөнгө олох боломжит аргууд:

• Хос лицензийн загвар, нэг код FOSS болон арилжааны гэсэн хоёр лицензийн доор байх нь түүнээс уламжлан гарсан ажил хүссэнээр хуваалцана гэсэн утга биш ээ. GPL нь олон хэрэглэгч хэрэглэх, нэртэй болоход дэмжлэг өгөх бөгөөд магадгүй “үнэлүүлэх/дүгнүүлэх хувилбар”(evaluation version) аар ажиллана. Энэ загварыг олон компаниуд хэрэглэдэг бөгөөд нэн ялангуяа “Trolltech with QT” -д хэрэглэдэг.
• Баримт бичгийн төлбөрт загвар, програм хангамж болон батлах (итгүүлэх) жишээг FOSS хэлбэрээр хүлээлгэн өгөөд ном хэлбэрт олгох чанартай баримт бичгийг зайлшгүй худалдан авахаар эсвэл баримт бичгийн багцыг тусдаа худалдахаар бэлтгэж болно.
• Барааны тэмдэг (trademark) хэрэглэх, хэрэв эх кодоос уламжлан гарсан ажлыг эх (оригинал) барааны тэмдэг (лого, нэр) хэрэглэх боломжгүйгээр гаргахад, харин оригинал ажлын чанарын өндөр шаардлагын тэмдгийг ойлгох хэн нэг хэрэглэгч мөнгө төлж авах сонирхолтойгоор байж болно. Энэ загвар зөвхөн олонд танил мэргэжилтнүүд эзэмшдэг програм хөгжүүлэгчийн барааны тэмдэг байх үед хэрэглэх боломжтой байдаг. Үүнийг Red Hat амжилттай хэрэглэж байна.
• Автоматаар цаг үетэй нь дүйцүүлэх буюу “update” хийх үйлчилгээг төлбөртэй хэрэглэж болно. Энэ тохиолдолд төлбөр төлсөн хэрэглэгч хүлээж авах суулгацаа баталгаатай хийх болон бусад цаг үетэй дүйцүүлэх чухал мэдээллийг автоматаар хүлээж авах боломжтой. Төлбөр төлөөгүй хэрэглэгч системийг шинэчлэхдээ илүү хүч чармайлт гаргаж ажиллахаар байж болно. Энэ загварыг арилжааны зориулалттай линүксийн олон хувилбар түгээлтдээ хэрэглэсэн байна.
• Гэрчилгээ олгох аргыг хэрэглэхдээ FOSS-ийн технологийн тэргүүлэх эзэмшигчид програм хангамжийн мэргэжлийн ур чадварыг шалгасан гэрчилгээг төлбөртэй байхаар зохицуулж болно. FOSS бүтээгдэхүүний алдартай эзэмшигчдийн (Sun Microsystems, Red Hat болон бусад) төлбөртэй гэрчилгээг ажил олгогч байгууллагын итгэмжлэгдэх үнэ цэнтэй баримт бичигт тооцдог.
• FOSS-ийн ажлыг шинэ процессор, төхөөрөмж, үйлдлийн систем рүү шилжүүлж (for porting) өгөхдөө ажиллагааг төлбөртэй дэмжиж хийх.
• Зарим компанийн шинээр худалдаж байгаа төхөөрөмжийн эхний суулгацыг FOSS-ийн хөгжүүлсэн програмаар ажиллуулах. FOSS энэ төхөөрөмжийн үнэлгээг өсгөж өгөх бөгөөд өнөөдөр илүү анхаарлын төвд байгаа тул төхөөрөмжийн үнийг бага зэрэг өсгөөд шууд ашиглах боломжтой байдаг. Энэ загвар хөдөлгөөнт төхөөрөмж болон бусад ер бусын төхөөрөмж дээр Линүксийг шилжүүлбэл компаниудын үйлдвэрлэж байгаа техник хангамж дээр нээлттэй эхийн драйверуудыг боловсруулах боломжийг олгоно.
• Зарим компанийн дотоодын хэрэгцээнд зориулан байгууллагын дотооддоо хэрэглэх нарийн мэргэшсэн програм хангамжийн бүрдэл хэсгүүдийг FOSS (GPL лицензэд хамруулан) ашиглаж хөгжүүл. Ийм төрлийн програм хангамжийг албан ёсоор түгээгээгүй байхаас гадна худалдаанаас ашиг олох шаардлага байхгүй байхаар байлгаа. GPL нь програм хангамжийн эх кодыг хэвлэн гаргана гэж шаарддаггүй. Тиймээс олон нийтэд хэзээ ч ил гараагүй байж болно.

Хувь хүнд олдох боломж

• Хувь хөгжүүлэгчдийн хувьд FOSS-ийн төсөлд нэгдэх болон код бичиж хувь нэмэр оруулбал тэр хүн хаанаас ч олж авч чадахааргүй сайхан туршлагыг тэндээс олж авна. Програм зохиогч инженер програмыг (build) буюу програмын хэсгүүдээр машин кодыг босгох аргыг яаж хийх, яаж нэг системээс өөр систем рүү шилжүүлж өгөх үү, яаж хамгийн хэрэгцээтэй зүйлийг нь олж авах уу гээдгийг мэдсэнээр компанидаа их хэмнэлтийг хийж болно. Зарим тохиолдолд FOSS-оор хөгжүүлэлтийг хийх нь эзэмшлийн бүтээгдэхүүний адил мэргэжлийн өндөр ур чадварыг олгоно. Үүний илэрхий жишээнүүд нь GNU Classpath, Sun Microsystem java, DotGNU, Microsoft.NET, J2EE-оос өмчлөх хэрэглээг боловсруулах болон FOSS-ийн янз бүрийн төслүүд байна. Хүмүүс амжилттай хөгжиж байгаа FOSS-ийн төслүүдэд хандивлан ажилласнаар мэргэжлийн ур чадварыг хамгийн хялбар олж авч чадна.
• FOSS-д оролцох нь мэргэжилтний хамтын харилцааны нийгэмлэгийн сүлжээг бий болгоход туслах ба таныг олон хүн хангалттай таньдаг болсноор хэрэв хэрэгтэй бол таныг програм зохиогчоор өөр ажилд санал болгож болно.
• Харьцангуй алдартай жижиг төслүүдийг тордон тэтгэгч нар ялангуяа хэрэв боловсруулсан баримт бичгийн онлайнаар хялбархан худалдаж авч болох бол төлбөртэйгөөр баримт бичгийг боловсруулах ажлыг санал болгоно.

( J2EE (Java 2 Platform, Enterprise Edition) нь олон шатлалт үйлдвэрлэлийн хэрэглээний програм хангамжийг хөгжүүлэх стандартыг тодорхойлно. J2EE талбар нь модулийн бүрдлүүдээр стандарт суурь бэлтгэж энэ бүрдлүүдээ (components) бүхэл бүтэн багц үйлчилгээгээр хангаж, хэрэглээний програмын нарийвчилсан олон авир араншинг автоматаар зохицуулан төвөгтэй програмчлалгүйгээр үйлдвэрлэлийн програмуудыг хялбаршуулна. Орч.)

Уламжлалт арилжааны програмтай үүсэх асуудал (5.3)
(...үргэлжилнэ)

Чөлөөтэй гэхээр үнэ өртөггүй гэсэн утга биш