Skip to main content

Хиймэл оюуны загварын тухай үргэлжлэл

Энэ сайхан өдрийн мэндийг уншигч найз нартаа хүргэе.   Хиймэл оюуны загварын тухай үргэлжлэл (хоёрдугаар хэсэг).

Би: Тэгвэл Google AI эсвэл Facebook AI юу нь дээр суурьлаж ажилладаг бэ?

Өө энэ чинь маш сонирхолтой сэдэв байна 🤓. Google, Facebook (Meta) хоёрын хиймэл оюуны “тархи” нь GPT-ээс ялгаатай боловч мөн адил нейрон сүлжээ + transformer архитектур дээр суурилдаг. Харин өөр өөр нэртэй, өөр өөр зорилготой загварууд хөгжүүлсэн байдаг.


Google AI

Google-ийн гол хиймэл оюуны технологиуд:

  • Transformer (2017)
    Google-ийн судлаачид анх бүтээсэн. Энэ нь GPT, BERT, LLaMA гээд бүх том хэлний загварын үндэс болсон.
  • BERT (2018)
    Голдуу хайлтын системийг сайжруулахад хэрэглэсэн. Хэлний утга, өгүүлбэрийн холбоо ойлгоход сайн.
  • PaLM (2022) → дараа нь PaLM 2
    Google-ийн GPT-тэй төстэй том загвар. Bard (дараа нь Gemini нэртэй болсон) chatbot нь PaLM дээр суурилж ажилладаг.
  • Gemini (2023–)
    Одоогийн Google AI-ийн гол “тархи”. Multimodal буюу зураг, текст, код, видео зэрэг олон төрлийн өгөгдлийг зэрэг ойлгодог.

Meta (Facebook) AI

Meta нь илүү нээлттэй (open-source) загварууд хөгжүүлдэг.

  • LLaMA (2023) → дараа нь LLaMA 2 (2023), LLaMA 3 (2024) хөгжиж байна. GPT-тэй төстэй, transformer архитектуртай хэлний загвар.
    Хөгжүүлэгчдэд үнэгүй ашиглах боломжтой тул судалгаа, туршилтад өргөн хэрэглэгдэж байгаа.

  • PyTorch
    Meta-ийн гаргасан AI хөгжүүлэх framework. Дэлхий даяар маш их хэрэглэгддэг.

Ялгааг товчлоод хэлбэл:

  • GPT-5 (OpenAI) → хаалттай, арилжааны үйлчилгээ (ChatGPT, API гэх мэт).
  • Google AI → Gemini зэрэг multimodal загварууд, хайлт болон YouTube, Gmail зэрэг бүтээгдэхүүнд гүн шингэсэн.
  • Meta AI → LLaMA цуврал нээлттэй загварууд, хөгжүүлэгчдэд нээлттэй. (Программ хөгжүүлэгчид дүрмийн дагуу аваад цааш нь хөгжүүлж болно гэсэн үг)

👉 Өөрөөр хэлбэл:

  • Google → өөрийн экосистем (Search, Gmail, Android гэх мэт)-ийг ухаалаг болгоход анхаардаг.
  • Meta → нээлттэй AI загвар гаргаж, олон нийт ашиглахад түлхүү чиглэдэг.
  • OpenAI (GPT) → хэрэглэгчийн чат үйлчилгээ, бизнесийн API-д гол анхаарлаа хандуулдаг.

Би: Өөр компануудын гаргасан AI  нууд талаар хэлж өгөөч?

Гоё асуулт асуулаа 👌. Өнөөдөр зөвхөн OpenAI, Google, Meta биш — маш олон компани өөрсдийн AI “тархи” (foundation model)-ийг бүтээсэн байгаа. Би чамд томоохон хөгжүүлэгчдийг жагсааж өгье:

Том компаниудын AI загварууд

OpenAI

  • GPT цуврал (GPT-3.5, GPT-4, GPT-5)
  • Хэрэглээ: ChatGPT, Microsoft Copilot (Word, Excel, Teams гэх мэт).
  • Хаалттай, арилжааны.

Google DeepMind

  • Gemini (хуучнаар Bard, PaLM)
  • Multimodal (текст, код, зураг, видео ойлгоно).
  • Gmail, Docs, YouTube, Search-тэй шууд холбогддог.

Meta (Facebook)

  • LLaMA 2, LLaMA 3
  • Нээлттэй эх (open-source).
  • Хөгжүүлэгч, судлаачид өргөн ашигладаг.

Anthropic

  • Claude (Claude 1, 2, 3)
  • OpenAI-ийн хуучин ажилчид байгуулсан.
  • Аюулгүй байдал, ёс зүй-г онцолж хөгжүүлсэн.
  • Claude нь урт текст баримт уншихад маш сайн (GPT-тэй өрсөлдөгч).

Mistral (Франц)

  • Mistral 7B, Mixtral 8x7B
  • Open-source, хурдан, хөнгөн загварууд.
  • Европын хамгийн том AI стартапуудын нэг.

xAI (Илон Маск)

  • Grok (Twitter/X дээр)
  • Chatbot нь шууд X (хуучин Twitter)-ийн өгөгдөлтэй холбогддог.

Cohere

  • Command R+
  • Retrieval-Augmented Generation (RAG)-д сайн → мэдээлэл хайж дүгнэх чадвар өндөр.
  • Enterprise буюу бизнесийн шийдэлд чиглэсэн.

Alibaba (Хятад)

  • Tongyi Qianwen
  • Хятад хэлэнд онцгой сайн.
  • Alibaba Cloud болон бизнесийн үйлчилгээтэй нэгтгэсэн.

Baidu (Хятад)

  • Ernie Bot
  • Хятад GPT гэж нэрлэдэг.
  • Хятад улсын зах зээлд өргөн хэрэглэгдэж байна.

Huawei

  • Pangu Model
  • Байгууллагын хэрэглээ (bank, эрүүл мэнд, инженерчлэл)-д зориулагдсан.

Дүгнээд хэлбэл:

  • OpenAI, Anthropic, Cohere → Америкын компаниуд, голдуу арилжааны загвар.
  • Google, Meta → том технологийн гигантууд, Gemini хаалттай, LLaMA нээлттэй.
  • Mistral (Европ), Alibaba, Baidu, Huawei (Ази) → бүс нутгийн өөрийн экосистемд тохируулсан загварууд.

✨ Өнөөдөр AI өрсөлдөөн бол дэлхийн түвшинд өрнөж байгаа уралдаан. Тэр дундаас open-source (Meta, Mistral) ба хаалттай (OpenAI, Anthropic, Google) хоёр чиглэл хамгийн хүчтэй өрсөлдөж байна.


Би: AI интернетэд суурилсан их хэмжээний мэдээллийн сангаас хэрэглэгчийн асуусан хүсэлтийн дагуу өөрийн дүн шинжилгээ хийж  асуултанд хариулах, мөн харилцан ярианы үр дүнд систем нь өөрийгээ эргүүлж сургаж байдаг систем гэж ойлголоо зөв үү? Хэрэглэгч харилцахын тулд интерфэйс апп ажиллуулна гэж ойлголоо зөв үү?

ChatGPT: 👏 Маш зөвөөр ойлгож авчээ! Би чиний хэлснийг жаахан цэгцлээд, нэмэлтээр нарийн тайлбарлая:

✅ Чиний зөв ойлгосон зүйлс:

  1. AI (LLM гэх мэт) нь:

    • Интернетээс болон бусад эх сурвалжаас цуглуулсан асар их хэмжээний өгөгдлөөр урьдчилан сурсан байдаг.
    • Хэрэглэгчийн оруулсан текстийг анализ хийгээд, өөрийн сурсан мэдлэг дээр үндэслэн хамгийн тохиромжтой хариуг гаргаж өгдөг.
    • Хэрэглэгчтэй ярилцаж байхдаа өмнөх контекстыг санаж, ярианы утгыг холбоотойгоор үргэлжлүүлдэг.

  2. Харилцахад интерфэйс хэрэгтэй

    • Хүн AI “тархитай” шууд харьцаж чаддаггүй.
    • Тиймээс ChatGPT, Gemini, Claude гэх мэт апп эсвэл API-г ашиглан бид хялбархан харьцдаг.

🤔 Гэхдээ бага зэрэг засах зүйл бий:

  • AI өөрийгөө шууд сургадаггүй (өөрөөр хэлбэл хэрэглэгчтэй яриад автоматаар байнга шинэ мэдлэг нэмж сурдаггүй).

    • GPT-5 гэх мэт загварууд урьдчилан сурсан асар том өгөгдөл дээр үндэслэж ажилладаг.
    • Хэрэглэгчидтэй харилцах явцдаа context дотор түр хугацаанд шинэ мэдээлэл сурч ойлгож чадна (жишээ нь: “миний нэрийг санаад байгаарай” гэхэд яриа дуустал санадаг).
    • Харин “байнгын суралцах” (long-term learning) нь тусдаа сургалтын шатанд, инженерүүдийн удирдлага дор хийгддэг.

📌 Тэгэхээр яг товчлоод хэлбэл:

  • Чиний хэлсэн санаа 90% зөв.
  • AI бол урьдчилан сургасан тархи + интерфэйс (апп, API) дамжуулж хүнтэй харилцдаг систем.
  • Хэрэглэгчтэй харилцахдаа түр хугацааны ой санамж ашиглаж чаддаг боловч, өөрийгөө шууд автомат сургадаггүй — шинэчлэлт, дахин сургах ажлыг инженерүүд тусад нь хийдэг.

Энэ бүгдийг ChatGPT-тэй ярилцаад Монгол улсад хиймэл оюун ухаан яаж хөгжиж байгааг асууж сонирхов. Сонирховол үргэлжлэлийг дараах бичлэгээс уншаарай. 🤩 


Comments

Олон уншигдсан

Хөдөө талын үзэсгэлэн "Монгол бичгээр"

Монгол, Живхтэй жаал хүүгийн бичсэн хэд хэдэн бичлэгийг уншиж байснаа гэнэт урам орж бараг арван долоо найман жилийн өмнө хэрэглэж байсан хайрцаг дүүрэн цаас бичгээ уудалж эхэлтэл миний хувьд эрдэнэс болох сайхан зүйлүүд гарч ирлээ. Ерээд оны эхэнд монгол бичгийн бичвэр бичих СУДАР нэртэй програмыг хийх гэж оролдож байхдаа монгол бичгийн фонтын загвар болгох гээд Т. Дашцэдэн (МУИС) багшаар бичүүлж авсан хуудаснууд байна. Үүнийг би бүүр сканердаж байгаад хүнд үзүүлмээр санагдлаа. Харин кириллээр бичсэн хувилбарыг Гүүгл-ээр хайвал олон сайтаас уншиж болох болжээ. Монгол бичиг сурч буюу хүнд унших өгүүллэгийн нэг нь болох болтугай.  Д.Нацагдорж : Хөдөө талын үзэсгэлэн Хөдөө талын зэрэглээ мяралзан жирвэгнэхийн дунд хэдэн өндөр юм сүүмэлзэн үзэгдэх нь харь газрын аяны хүний нүдэнд яахин даруй танигдана. Хурдлан довтлох уурын тэрэгний өмнөөс намрын салхи хүчтэй үлээхэд хоёр нүдэнд нулимс гялтганан холын барааг харж ядна. Өвгөн жолооч ухасхийх, хийг нэмэхэд дөрвөн хүрд чө...

Ховордсон зургийн дижитал хадгалалт

Хоёр гурван жилийн өмнөөс гарч эхэлсэн Монголчууд XVII-XX зууны эхэн үе зурагт түүх, Монголчууд XX зууны эхэнд зурагт түүх гэсэн сайхан цуврал номуудыг авч уншиж үзсэн.  Энэ намар Монголчууд XX зуун зурагт түүх гэх гуравдугаарх цувралыг номын дэлгүүрт хараад би нэлээд хэдэн жилийн өмнө 2009 онд British Library санхүүжүүлж хэрэгжүүлсэн EAP264: Ховордсон монгол зургийн негативуудыг дижиталаар хадгалж хамгаалах төслийн зургуудыг Британи номын сангийн веб хуудаснаас үзэж байснаа санав. Интернет өргөн дэлгэр хэрэглэх болсон өнөө үед та бид ч ялгаагүй дээрх төслийн тухай дээр холбоосоор ороод үзэж болно. Энэ төслийн талаар уг веб хуудсанд бичигдсэн зүйлээс хэсгийн та нартаа монгол хэл рүү хөрвүүлээд энд орууллаа. “ Монгол кино гэрэл зураг, дуу бичлэгийн архивд 160 мянга гаруй гэрэл зургийн хальс, 10552 шилэн негативыг хадгалж байдаг.  Энэ төслийн зорилго олонх нь огт хэвлэгдээгүй 1921-ээс 1945 оны хооронд авсан гэрэл зургийн шилэн негативуудыг дижитал зураг хэлбэрт оруу...

Клуб Хаус Аппликейшн

  Клуб Хаус (Clubhouse) аппликейшн (апп) гэж юу вэ,  яагаад гэнэт хаа сайгүй яриад эхлэв ээ? Ард нь радиогоор ярьж, хэсэг нь хурал цуглаан ч гэмээр, нөгөө хэсэг нь гэртээ баяр ёслол тэмдэглээд ч байгаа шиг энэ бүгдийг багтаасан аудио чат(хөөрөлдөх) дээр суурилсан нийгмийн сүлжээний програмыг Клуб Хаус(гэр) гэж нэрэлжээ. Хэрэглэгчид, янз бүрийн сэдвээр сонирхолтой хүмүүсийн хоорондох харилцан яриа, ярилцлага, хэлэлцүүлгийг сонсох боломжтой, энэ нь яг подкастай төстэй боловч шууд (амьд ) үйл явцад нэмэлт давхарга програмаар оролцох ба оролцох хүмүүс  бүгд уригдсан байна. Клуб Хаус зөвхөн уригдсанд үйлчилнэ. Та үүнийг апп дэлгүүрээс татаж аваад данс үүсгэх боломжгүй.   Бодит амьдрал дээрх орон нутгийн эсвэл дарвуулт онгоцны клубын нэгэн адил клубын одоо байгаа гишүүн таныг урих болно.   Бодит амьдрал дээрх Элитийн клубыг орчин үед виртуал болгосон хэлбэр.  Та элсэх үедээ өөрийн сонирхдог сэдэв жишээлбэл техник, ном, бизнес эсвэл эрүүл мэнд гэх мэтчил...

Түүхийн салхинаас асуусан хаяг буюу зүрхний бичлэг №1

Эх нийтлэл     1997 ,12 сар №23  "Алтан босго"  сонины  Тэнхлэг нүүр, Монголын анхны хэлмэгдсэн "Бизнесмен"   Түүхийн түнэр хар самбар дээр "Цагаатгав" гэсэн өнчин үгийг цагаан цэрдээр нулимс мэт зэрэглээтүүлэн бичжээ. Сүнснүүд хэрвээ хардаг бол "битгий худлаа ярь" гэж орь дуу тавин дэлхий даяхны нуртал уйлалдах байсан биз. Тэр сүнснүүд хаана амьдарч байсан, одоо хаана амьдарч байгааг ямар ч далдын ид шидтэн мэдэхгүй. Он жилүүдийн нүгэл, буяныг адилхан арчсан салхин гар дараах намтрыг хүүрнэн тэнгэрийн хаалгаар сарвалзан орж ирэв. Энэ, кино зохиолын натур биш ажээ. Амьдрал эхэлсэн шигээ төгссөн зохиогоогүй хувь  зохиол уншигч таны өмнө ийнхүү нулимс унагаж байна. Бөхийн хүндэтгэе! Гашуудалт мэдээ 54 жилийн дараа нотлогдож, цагаадаж... Цыбиков овогтой Өлзийбал Х.Чойбалсангийн баталсан "Дайчлан баривчлах төлөвлөө" гэгчийн дагуу 1936 оны 8 дугаар сарын 11-ний өдөр Богдхан уулын Арцатын амны зусланд баривчлагджээ. Мөн өдөр ДЯЯ-ны 1...

Crowdsourcing Монголоор

Танихгүй хүмүүстэй хамтран онлайнаар асуудал шийдвэрлэж юм бүтээх аргыг Crowdsourcing гэж нэрлэнэ. Олон хэсэг бүлэг хүмүүсийн мэдлэг, мэргэжлийн туршлага, цагийг ашиглаж , Интернет эх үүсвэрүүдийг түшиглэн Crowdsourcing хийх дээ: 1) Олны дотроос хүмүүсийг сонгож ажиллуулах, эсвэл  асуудлаа нийтлээд уншсан хүмүүс холбогдон ажиллах, 2) Асуудлаа шийдвэрлэхийн тул яаж хийж болохоо асууж хариулт авах, 3) Мэдлэг дээр тулгуурлаж хайж олох, олсон зүйлээ зохион байгуулж цэгцэлж авах, 4) Шинэ санаа гаргаж бусдын бодол санааг авах байдлаар ажилладаг. Үүнийг хэрэгжүүлэх Ухаалаг-Хуудас буюу smartSheet гэх хэрэгсэл ч бий. Crowd : бөөн хүн ,  crowded adj.  хүнээр дүүрсэн, пиг чихсэн, иг дүүрэн хүн sourcing : олны оролцоог чиглэсэн удирдлагын арга уу? Crowdsourcing гэсэн үгийг монгол хэлээрээ юу гэж буулгаж болох вэ? Таны санаа оноо?

Шувуун саарал монгол бичгээр

Гүүгл нэмэхээр олон нийтийн сүлжээнд холбогдохдоо олон залуустай танилцаж сонирхлынхоо дагуу зарим нэгээс нь суралцаж, мэдэх чадах зүйлсээ хоорондоо хуваалцаж тэдэнтэй сайхан нөхөрлөж явна. Сүүлийн хэдэн долоо хоног Монгол бичгээ дэмжих хамт олны буланд олон янзын хэлэлцүүлэг өрнөж байх үеэр сонин санаа төрж  +Lkhamsuren Amarjargal   хүүд хэлтэл bootstrap ашиглаад хийх боломжтой гэж хэлэнгүүт сонгодог " Шувуун саарал "  аа ашиглаад энэ хуудсыг хийж үзэхээр болж тэр дороо л өнгөрсөн долоо хоногийн сүүлээр би бэлтгэл ажилд Амаржаргал туршилт ажилдаа шууд оров. bootstrap-getting-started   нь хэрэглэгчийг вэб хуудастай холбож өгөх интерфейсийг хялбар хөгжүүлэх хэрэгсэл бөгөөд Апачи лицензтэйгээр Твиттерт нээлттэй эхээр хөгжүүлжээ. Өөрийн нүүр хуудсандаа " Хурдан, хялбар вэб хөгжүүлэхдээ: тансаг, уяан хатан, хүчтэй, анхнаасаа л хөдөлгөөнтэй нүүрэн талын фрэймворкыг бүтээх хэрэгсэл" гэж тодорхойлжээ. Энэ хэрэгсэлийг ашиглах бүрэн хэмжээний зааварууд эн...

Унших эх сурвалж, Тав

Интернетийн ертөнцөд тоон буюу дижитал хувилбараар орж ирсэн номоос монгол бичгээр бичигдсэн номын эх сурвалжуудын тухай "Унших эх сурвалж" гээд нэгээс дөрөв хүртэл дугаарлаад блог бичлэгтээ өмнө оруулсан билээ. Тэр бичлэгүүдээ нэгтгэж судлаач, монгол бичгээ сурч буюу хүмүүст хүргэх үүднээс Монгол бичгийнхээ блогт Дижитал ном нэртэй хуудас бэлтгэж тавьсан юм. Энэ удаа өөрийн нэмж мэдсэн хэдэн номын дижитал хувилбарын холбоосуудыг та бүгдэд хүрье. 1. Google Books Гүүглийн номын санд Герман хэл дээр Петербургт 1831 онд хэвлэгдсэн Монгол хэлний(ярианы) дүрмийн ном байна. Тус номын унших сэдэвт Үлгэрийн далайн  хэсгээс 129-134 хуудаст оруулсныг "Ялагч төгс нөхөцсөн нэг бурхан ану ... " гээд эхлэн унших боломжтой байна. Үүний зэрэгцээ Алтан гэрэл судраас   143-156 хуудаст оруулсныг "Хир үгүй үлэмж дэлгэрэхүй илтэд эрдмийн нь бадарахуй олон зуун гэрлээр тэнгэр нарын газрыг ... " гээд эхэлж унших боломж байна. 2. 1855 онд хэвлүүлсэн 613 хуудастай ...