Дэлхий Даяарх Вэб (World Wide Web) гэсэн үгийн хураангуй нь WWW гэж тэмдэглэх бөгөөд хүн бүр энэ нэрээр нь мэддэг.
Дэлхий даяарх вэб нь интернэтийн агуулах болох вэб серверүүдэд хадгалагдах вэб сайтын цуглуулга. Вэб буюу тор гэж ойлгогдох болсон учир нь сайт бүхэн ихэвчлэн өөр сайтуудын гипер холбоосыг агуулах бөгөөд аалзны тор адил бүтцийг харуулдаг.
Дэлхий даяарх вэбд хэрэглэх энэ технологийг анх компьютерын эрдэм шинжилгээний судлаач Тим Бернерс Ли (Tim Berners-Lee) хэмээх англи хүн европын цөмийн физикийн төв (CERN) байгууллагад хэрэгжиж буй төслийн баримт бичгийг дотооддоо бэлтгэх зорилгоор зохион бүтээсэн юм. Аажимдаа энэ төслийн гол санаа нь гадагшаа өөр эрдэм шинжилгээний байгууллага, их сургуулиудад тархан түгээж, өргөн хүрээний мэдээллийн серверүүдийн орчин ба Гофер (Gopher) гэх мэт технологиудыг амжилтад хүргэсэн юм.
Суперкомпьютерийн хэрэглээний үндэсний төвийн боловсруулан гаргасан Мозайк (Mosaic) нэртэй хөтөч гарч ирсэн нь Вэбийн өсөлт хөгжилтөд гол түлхэц болж өгсөн. Энэ технологи нь 1990-ээд оны үед арилжаанд зориулагдсан хөтчүүд, вэб хуудаснуудыг бий болгоход хэрэглэх ‘HTML’ гэж нэрлэх Гипер бичвэрт тэмдэглэгээт хэлний хамт үүсэж хөгжсөнөөр хөгжил хурдассан. 1990 онуудад арилжаа худалдааны компаниуд дэлхий даяарх вэбийг хэрэглэх явдал хурдан дэлгэрч, э-худалдаа гэж нэрлэгдэх эдийн засаг шинээр цэцэглэн хөгжсөн. Тухайн үед технологийн хөгжил эрчимжсэн нь
- илүү хүчтэй вэб серверүүд бий болох,
- агуулгыг илэрхийлэх вэб зохион бүтээгчдийн ур чадварт туслах залгаас програмууд (plug-ins) гарч ирэх,
- Вэб хуудаснуудтай хамтран ажиллах аплетууд (applets) гэх Жава (java) програмын хэл дээр бичигдсэн гүйцэтгэгдэх агууламж (executable content)-ийг өргөн хэрэглэх,
- дэлхий даяарх вэбээр дамжих эмзэг өгөгдлийг дамжуулах орчноор хангах зориулалттай аюулгүй холбогчийн давхарга (secure sockets layer) гэх технологиуд хөгжиж бий болох,
- хайлтын хөдөлгүүрүүд сайжрах мөн олон төрлийн хөдөлгүүрүүд шинээр бий болох,
- утас болон олон янзын холбооны хэрэгслүүд Вэб сайтуудтай нэгтгэгдсэн,
- хөгжингүй Вэб хуудаснуудыг үүсгэх болон Вэб технологийн энгийн мэдэгдэхүүнийг хүмүүст олгох ‘HTML’ зохиогчид (HTML authors) бий болсон байна.
WWW-ийн талаар мэдлэгээ өргөтгөхийг хүсвэл http://en.wikipedia.org/wiki/WWW хуудаснаас дэлгэрүүлэн уншиж болно.
Дэлхий Даяарх Вэбийн Консорциум (World Wide Web Consortium) ‘HTML’, ‘XML’, 'CSS' гэх мэт Вэбийн технологи, жишгийг(стандартыг) гаргаж тодорхойлох зориулалт бүхий сургалтын байгууллагууд, засгийн газрын байгууллага, корпорацууд болон Вэб үйлчилгээ үзүүлэгчдийн агуулах, програм болон техник хангамжийн компаниуд энэ бүгдийг нийлүүлэн консорциум гэж нэрлэдэг. Энэ консорциумыг анх Массачусетсийн Институтийн Компьютерын технологийн эрдэм шинжилгээний лабораторид тулгуурлан 1994 онд зохион байгуулсан. Үүнээс гадна одоо дараах хоёр байгууллага хөтөч буюу зохион байгуулах ажлыг гүйцэтгэж байна. Үүнд Японы “Keio” их сургууль, Францын Компьютерын ухааны эрдэм шинжилгээний үндэсний институт ажиллаж байна. Эдгээр нь Жигсов (jigsaw) нэртэй туршилтын сервер болон Амая (amaya) нэртэй туршилтын хөтөч гэх мэт програм хангамжийг бүтээсэн бөгөөд Вэб технологийн жишгүүдийг эзэмшигч, санаачлагчид юм. Консорциумын үүрэг нь жишиг гаргах, загвар код гаргах, хэрэгжүүлэлттэй холбогдуулан тогтмол хугацаанд төлбөргүй мэдээллээр хангана. Жишгийг боловсруулан гаргахдаа эхлээд тухайн жишгийн баримт бичгийн ажлын хувилбарыг бэлтгэж, түүнийг ажлын бүлгийн зөвлөгөөнөөр хэлэлцүүлэн боловсруулж, эцсийн шатанд тухайн жишгийн талаар зөвлөмж бичиж гаргана. ‘W3C’-д багтах програм боловсруулагч болон техник хангамжийн байгууллагууд нь бие даасан байх бөгөөд тэд гишүүдийн татвар, эрдэм шинжилгээний фонд болон нэмэлт гэрээ хэлэлцээр дээр тулгуурлан санхүүжнэ.
Энэ байгууллагаас эрхлэн гаргах алдартай нэг хуудас нь http://www.w3schools.com/default.asp бөгөөд энд Вэб технологитой холбоотой төлбөргүй хичээлүүд байдаг. Хичээлүүд нь маш энгийн хялбар бичигдсэн, дасгал ажиллах боломжоор хангагдсан тул Вэб технологийг сонирхсон хүн үзэж суралцах боломжтой. Үүнд:
- HTML Hypertext Markup Language (Гипер бичвэрт Тэмдэглэгээт Хэл)
- CSS Cascading Style Sheets (Тохиргоот загварын хуудаснууд / Шаталсан загварын хуудаснууд)
- XML Extensible Markup Language (Өргөтгөж болох Тэмдэглэгээт хэл)
- JAVASCRIPT ЖАВА скрипт
- ASP Active Server Pages® (Идэвхтэй Сервер Хуудаснууд)
- PHP Hypertext Preprocessor (Гипер бичвэрийн препроцессор)
- SQL Structured Query Language (Бүтцэт Асуулгын Хэл)
… гэх мэт програм хангамжийн олон янзын мэдлэгийг авах үүсвэр байгаа.
Дээр бидний ихэнхдээ галиглаж хэрэглэдэг нэрүүд байгаа бөгөөд товчилсон нэрээр хэрэглээгүй тохиолдолд дээрх Монгол нэрийг хэрэглээд явбал танд ямар санагдаж байна вэ?
Comments