Орчин үеийн компьютерын технологийн суурь код болж стандартчилагдсанаараа Юникод нь бидний хэрэглэх ёстой кодын нэг юм гэдгийг бид дээр үеэс ярьсаар байгаа боловч олон нийтийн нэлээд хэсэг нь нөгөө л хуучин аргаа хэрэглээд байгаагийн учир шалтгаан боловсон хүчний маань мэдлэгтэй холбоотой байх гэж бодож байна. Энэ сүлжээнд байгаа хэлэлцүүлгийг уншиж суухдаа хүмүүст Юникод, фонт, гарын драйвер гэдэг гурван ойлголтын ялгааг тодотгож өгмөөр санагдлаа.
Юникодын тухай ойлголтыг http://www.unicode.org/standard/WhatIsUnicode.html вэб сайт мөн Wikipedia дээрээс хайгаад уншвал их зүйлийг та олж мэднэ.
- Юникод нь компьютерын үйлдлийн системээс хамааралгүйгээр дэлхий нийтийн одоогоор мэдэгдэх бичгийн хэлний тэмдэгт бүрд нэг кодыг оноож мэдээллийг дамжуулж солилцоход хэрэглэх код юм.
- Энд мэдээлэл агуулах тэмдэгт бүрийг 16-ын тооллын системээр кодлох бөгөөд кодын нэг талбар (0000-FFFF) хооронд байрлана.
- Жишээлбэл : Латин “А” үсэгт 0041 гэсэн код оноож түүнийг Англи хэл ч бай, Франц хэл ч бай, Итали хэл ч бай миний чиний гэж булаацалдахгүй өөр өөрсдийнхөө бичгийн хэлний А үсгийн код болгож бичвэртээ хэрэглэдэг. Кирилл “А” үсэгт 0410 гэсэн код оноогоод кирилл үсгээр бичвэрээ бичих (Болгар, Орос, Серби, Македони, Монгол ...) хэлний А үсгийн кодыг тэмдэглэдэг . 1820 гэсэн кодоор үндэсний монгол бичгийн “а” үсгийн кодыг тэмдэглээд түүний харагдах хэлбэр нь монгол бичгийн дүрмээр харагдахаар зохицуулж тодорхойлсон. 1820 гэсэн код нь монгол бичгийн зурлагатай ижил дүрс ашиглах Тод, Шивэ, Манж бичгийн “а” үсгийн кодыг мөн илэрхийлнэ.
- Үүнээс үзэхэд Юникод нь энэ кодыг энэ дүрсээр харуулна гэсэн ойлголт биш. Кодыг харагдахаар, хэвлэгдэхээр үзүүлэгч нь фонт гэсэн зүйлээр илэрхийлдэг. Фонтын технологи хөгжиж нэг кодыг нэг дүрсээр үзүүлдэг арга үнэхээр орхидсон. Нээлттэй төрөл (OpenType), сайжруулсан Бодит төрөл (Truetype) гэх фонтуудыг ашиглаж үндэсний монгол бичгийн юникодоор илэрхийлэгдэх нэг үсэгт тухайн нэг фонтын хэд хэдэн глипыг (glyph) нөхцөлөөс хамааруулан өөр өөр дүрсээр харуулах, хэд хэдэн кодыг лигатур(ligature) гэх нэг дүрсээр (ба,бо,бу,бэ,бө,бү) харуулах боломжтой болсон. Үүнээс хамгийн энгийнээр Юникод нь мэдээлэл зөөгч, фонт нь түүнийг харуулагч гээд ойлгоход болно. Харин тэмдэгтийг компьютерт оруулахад гарын драйвер энэ товчийг дарахад энэ код орно гэдгийг хэлж өгнө.
- Орчин үеийн үйлдлийн системүүд болон програм хангамжууд бүгд Юникодыг дэмжиж байгаа тул кирилл цагаан толгойгоор бичвэр бичих, уншихад ямар ч саад байхгүй гэж ойлгож болно. Учир нь үйлдлийн системд суулгасан нийтлэг хэрэглэх фонт(Times New Roman, Arail ...) нь Юникодын кодыг дэмжсэн, бичвэр оруулах хэлийг дэмжиж (language support) гарын драйвер нь суурь үйлдлийн системдээ байж байхад түүний тохиргоог нийтээр хийгээд сурчихвал нэгэндээ туслаад бүгд хялбар шилжих боломжтой гэж бодож байна.
- Үйлдлийн систем болон хөтөч дээр нэмэлт фонт, гарын драйвер суулгалгүй дараах тохируулгуудаар орж Mongolian(Cyrillic) гэсэн гарын драйверын тохируулгуудыг хийгээд ажиллаад үзээрэй. Төлөвийн зурвас дээр (EN, МО) гэж гарч ирнэ. (Windows XP: Start > Settings > Control Panel > Regional Options and Language Options); (Windows 2000: Start > Settings > Control Panel > Regional Options); (Macintosh: Mac OS X, the Safari Web browser unicode (Apple Language Kits )); (Internet Explorer: Tools > Internet Options > Fonts); (Netscape Navigator /Firefox: Edit > Preferences > Fonts);
- Хэрэв энэ бүгдээс өмнөх эртний системээ ашиглаж байвал хувиргалт хийдэг нэмэлт програмаар бичвэрийг хувиргаж ашиглах байхаа. Интернэтээр Вэб хуудсыг харахад л “ү” үсгийн оронд латин 'v', “ө” үсгийн оронд 'є' орлуулсан байх нь илт Юникодоо дэмжээгүй мэдэгддэг юм. :-)
1994-2000 онуудад үндэсний монгол бичгийг Юникодод оруулах зорилгоор олон ажлын хуралд оролцож, олон сайхан хүнээс бага сага зүйл сурч мэдсэнээсээ та нартай хуваалцъя. Үргэлжлүүлж бичнэ.
Comments