Skip to main content

Хураангуй-1

Хураангуй үгсийн монгол хэл дээр товчлох боломж ийм байж болох уу?

Англи

Задаргаа

Орчуулга

Монгол

Галиг

APIApplication Programming Interface Хэрэглээний Програмчлалын Интерфэйс / Хэрэглээний програмын програмчлалын интерфэйс
ХПИ АйПИ
ASCIIAmerican Standard Code For Information Interchange Мэдээлэл Солилцооны Америкийн Жишиг Код МСАЖКАСКИИ
CGI Common Gateway Interface Нийтлэг Гарцын Интерфэйс НГИ СиЖИ
CPU Central Processing Unit Төв Процессорын Байгууламж / Төв процессорын хэсэг / Төв Процессорын Нэгж ТПБ / ТПХ / ТПНСиПЮ
CSS Cascading Style Sheets Тохиргоот Загварын Хуудаснууд / Шаталсан Загварын Хуудаснууд / Цуварсан Загварын Хуудаснууд ТЗХ / ШЗХ / ЦЗХ СиЭсЭс
DTD Document Type Definition Баримтын Төрлийн Тодорхойлолт БТТ ДТД
FAQ Frequently Asked Question Байнга Тавьдаг Асуулт / Түгээмэл (Тогтмол) Тавьдаг АсуултБТА / ТТА ЭфЭйКю
FTP File Transfer Protocol Файл Дамжуулах Протокол ФДП ЭфТП
GIF Graphics Interchange Format График Солилцох Формат ГСФ ГИФ
HTML Hypertext Markup Language Гипербичвэрт Тэмдэглэгээт Хэл ГТХ ЭйчТМЛ
HTTP Hypertext Transfer Protocol Гипербичвэр Дамжуулах Протокол ГДП ЭйчТТП
IP Internet Protocol Интернэт Протокол ИП АйП
JPEG Joint Photographic Experts Group Гэрэл Зургийн Мэргэжилтнүүдийн Хамтарсан Бүлэг ГЗМХБ ЖПЕГ
LAN  Local Area Network Дотоод Сүлжээ ДС ЛАН
SQL Query Language Асуулгын Хэл / Асуулга Тодорхойлох Хэл / Лавламжийн хэлАХ / АТХ / ЛХ ЭсКүЛ
TCP Transmission Control Protocol Дамжуулалт Хянах Протокал ДХП ТиСП
URL Uniform Resource Locator Хэлбэржсэн Нөөц Заагч ХНЗЮүРЛ
WYSIWYG What You See Is What You Get Дэлгэц Дээр Харагдаж Байгаагаараа Хэвлэгдэх / Чи Юу Харж Байна Яг Түүнийгээ Авна / Дэлгэц дээр харагдаж байгаагаар хийгдэхДДХБХ / ЧЮХБЯТА / ДДХБХ ВЮСИВЮГ
XMLExtensible Markup Language Өргөтгөж Болох Тэмдэглэгээт Хэл ӨБТХЭксМЛ
PDS
Public Domain Software
Нийтийн домэйн програм хангамж
НДП
ПиДЭс
BSD
Berkeley Software Distribution
Берклейн Програм хангамжийн Түгээлт
БПхТ
БиЭсД
GNU
GNU's Not Unix
ГНУ нь Юникс биш
ГНУ
FOSS
Free and Open-Source software
Чөлөөт ба Нээлттэй эхийн програм  хангамжЧНэПх

ФОСС
GPL
General Public License
Олон нийтийн лиценз / Нийтийн дундын лиценз
ОНЛ / НДЛ
ЖиПЛ
LGPL

Library GPL / Lesser GPL
Програмын сангийн GPL лиценз / Зөөлрүүлсэн GPL лиценз


CVS
Concurrent Versions System
Зэрэгцэх хувилбарын систем
ЗХС
СиВЭс
SVN
Subversion
Салбар хувилбарын систем
СХС
СиВН
...




Бид монгол хэлээрээ баяжуулж өргөтгөх агуулгадаа ямар зарчим баримтлах вэ?
Та нарт баримталж байгаа зарчим байна уу? Хуваалцаач ?
Залуусаа санаа оноогоо хэлээрэй, холбоосоо хийгээрэй.

Comments

ntsetsbold said…
Дэлгэрэнгүй үед нь орчуулаад товчилсон үед нь тэр чигээр аваад явсан дээр гэж бодож байна.
Цэцболдоо эхний явуулсан коммент чинь мэйлээр ирчхэж баярлалаа. Би Гүүгл док-оос баримтаа шууд паблиш хийхэд алдаа гараад түүнийг тохируулж байхад ирсэн юм шиг байна. Би бас чамтай санал нэг байгаа ч нийтлэх бичвэр хуудсанд баримт бичигт дандаа тийм байдлаар хийх нь надаа таалагдахгүй байгаа юм. Програм хангамжийг нутагшуулах ганц нэг мөр бичвэрт бол одоогоор тэгж авахаас өөр аргагүй байна л даа. Цаашдаа бол яах вэ гэдгийг бид бас харж байх нь зүйтэй юм бол уу үгүй юм бол уу :-)
ntsetsbold said…
уг нь ч тийм л дээ. хэрвээ тэр талаас нь бодвол дандаа эхний үсгээр аваад явсан нь дээр байх гэж бодож байна. гэхдээ заавал урт нь англитайгаа адилхан байх шаардлагагүй байх.

Popular posts from this blog

Хөдөө талын үзэсгэлэн "Монгол бичгээр"

Монгол, Живхтэй жаал хүүгийн бичсэн хэд хэдэн бичлэгийг уншиж байснаа гэнэт урам орж бараг арван долоо найман жилийн өмнө хэрэглэж байсан хайрцаг дүүрэн цаас бичгээ уудалж эхэлтэл миний хувьд эрдэнэс болох сайхан зүйлүүд гарч ирлээ. Ерээд оны эхэнд монгол бичгийн бичвэр бичих СУДАР нэртэй програмыг хийх гэж оролдож байхдаа монгол бичгийн фонтын загвар болгох гээд Т. Дашцэдэн (МУИС) багшаар бичүүлж авсан хуудаснууд байна. Үүнийг би бүүр сканердаж байгаад хүнд үзүүлмээр санагдлаа. Харин кириллээр бичсэн хувилбарыг Гүүгл-ээр хайвал олон сайтаас уншиж болох болжээ. Монгол бичиг сурч буюу хүнд унших өгүүллэгийн нэг нь болох болтугай.  Д.Нацагдорж : Хөдөө талын үзэсгэлэн Хөдөө талын зэрэглээ мяралзан жирвэгнэхийн дунд хэдэн өндөр юм сүүмэлзэн үзэгдэх нь харь газрын аяны хүний нүдэнд яахин даруй танигдана. Хурдлан довтлох уурын тэрэгний өмнөөс намрын салхи хүчтэй үлээхэд хоёр нүдэнд нулимс гялтганан холын барааг харж ядна. Өвгөн жолооч ухасхийх, хийг нэмэхэд дөрвөн хүрд чөлөө

Шувуун саарал

Саяхан интернэтээр сонин(Өдрийн сонин) уншиж байгаад Дамдин багшийн тухай “ Англи хэлний Дамдин ” гэсэн гарчигтай сайхан өгүүлэл уншсан юм. Багшийн орчуулгын ажлын талаар бичсэн байсан нь сонирхол татаад интернэтээр Д.Нацагдоржын “Шувуун саарал” -ыг хайтал шууд л 2006 онд сонин дээр хэвлүүлсэн орчуулга нь mongolnews.mn вэб хуудсны холбоосоор дороо гараад ирлээ. Багшийн орчуулгыг  олзуурхаад монгол хэлээр бичсэнтэй нь хамт дээр нь монгол бичгээ сурч байгаа танд зориулаад монгол бичигтэй нь хамт тэмдэглэл дээрээ  тавилаа. (Монгол бичгээр бичиж явуулсан найз охиндоо баярлалаа. ;-) ) .   Enjoy reading. Д.Нацагдорж Шувуун саарал (1) Хөндий талын зэрэглээ мяралзан жирэлзэх нь холоос үзэхэд сонин. Хэдэн жижигхэн юм түүний дунд сүүмэлзэх нь яахин даруй танигдана. Уудам газар дураар сэлгүүцэх хээр хөдөөгийн цэнгэл, хурдан морины яралзан ирэх эр хүний бахдал, ойртон үзвэл, хэдэн залуус морь тарлаж байна. (2) Сүрэнхүү саарал морины амыг арайхан тогтоож, овооны дэргэд буун, хөлсий нь

Бичгийн тиг

Гэртээ очоод аав ээж, ах дүү, найз нөхөд, хамт ажиллаж байсан багш нартаа гаа уулзаж учрах нь үнэхээр сайхан байлаа. Үүний зэрэгцээ манай миний сургууль гэж дуудах дуртай их сургуулиараа өдөр бүр л орж гарсаар найз нөхөд багш нарынхаа хийж бүтээсэн янз янзын шинэ сайхан зүйлийг сонсож мэдээд баярлаж хөөрөөд цаг хугацаа өнгөрөхийг ч мэдсэнгүй. Сүүлийн хэдэн сар интернетээр найз залуучууд маань монгол бичгийн фонтыг хөгжүүлэх, вэб фонт бүтээх, түүний хэрэглээг нэмэгдүүлэх талаар санаа тавьж хичээнгүйлэн ажил өрнүүлж байгааг таних мэдэх багш нартаа дуулгаж бас тэдний зүгээс хамтран ажиллаа ч гэж хүслээ. Хэдэн жилийн өмнө МУИС-ын Монгол хэл соёлын сургуулийн эх хэлний судалгааны төвд хэрэгжсэн ЮНИСКО-гийн төсөл ажлын нэг хэсэг болох ( зурлага дээр суурилж ) монгол бичгийн фонт бүтээгдсэн ийг мэдэж байсан тул эх сурвалжийг асууж лавлаад, хэрэглэж байгаа аргын нь тодруулав.  Энэ зурган дээр үзүүлэх зүүн гар талын дөрвөн фонтыг зурлага дээр түшиглээд бэлдэж англи үсгийн гар дээр ү

Домог

Монгол бичгийн үүсэл гаралтай холбоо бүхий хоёр зүйлийн домгийг найз багш Мөнх-Учирал маань монгол бичгээр бичиж өгсөн юм(ОпенМН зориулж). Энэ бичвэрийн фонт нь их сайхан, зурлага дээр суурилсан глипс (glyphs) байх, МУИС-ийн Монгол хэл соёлын сургуулийн эх бичиг судлалын тэнхимд (Жамянсүрэн) глипс (glyphs)-ыг зурж бүтээсэн байх гэж бодож байна. Үүнийг Монгол бичгээ сурч, дэлгэрүүлж байгаа залуустаа уншуулахаар орууллаа. Домгийн тухай Гүүгл ахаасаа лавлахад бас ч их зүйл интернэтэд байна аа. Нэг нь “Хэдэргэний домог” хэмээдэг, XVIII зууны үед Равжамба Данзандагвын зохиосон “Зүрхэн толтын тайлбар огторгуйн маани” хэмээх хэл зүйн бичигт гардаг “... Зая Бандид (Саж Бандид Гунгаажалцан) Монгол улсад аль үсгээр туслах болох хэмээн шөнө тугдам барьж эрт манагар бэлэглэхүйд нэгэн эхнэр хүн мөрөн дээрээ хэдрэгэ модыг тавьж ирээд мөргөвөөс, тэрхүү бэлгээр Монгол улсын үсгийг хэдрэгэний дүрсээр эр, эм, эрс гурваар, чанга хийгээд хөндий ба саармаг гурваар зохиосон болой” гэсэн домог юм. Энд өг

Протокол ба интернэт протокол хаяг ( IP хаяг )

Мэргэжлийн биш ч IP хаягийн талаар асууж мэдэхийг хүссэн дүүдээ мөн найзууддаа аль болох хялбаршуулж бичихийг оролдлоо. IP хаяг гээд яриад байх юм аа тэр юу юм бэ гэж асуухад би бүдүүн баргаар бол таны интернэтэд холбогдох компьютерт чинь оноосон таних дугаар юм гэж тоймоор ойлгуулна. Үүнийг мэдэж авах хэрэгцээтэй бол дээр нь нэмээд хэд хэдэн зүйлийг мэдээд авбал арай ойлгомжтой болох болов уу гэж санагдаад протокол, http, TCP-IP, IP-хаяг ийг бага зэрэг тайлбарлахаар шийдлээ. Протокол гэдэг нь сүлжээн дэх хоёр компьютер бие биетэйгээ хэрхэн харилцахыг тодорхойлсон дүрэм бүхий тушаалуудын сантай стандарт. Үүнийг ойлгохын тулд, шатарчид захидлаар эсвэл компьютерын сүлжээгээр харилцдаг аргыг адилтгал болгож болох юм. Шатар тоглоход нүүдэл бүрийг эхний болон сүүлийн байрлалыг заасан тэмдэглэгээгээр тодорхойлдог. Юу нь хүчинтэй эсвэл хүчингүйг тодорхойлоход хэрэглэдэг дүрмүүдтэйгээ хамт энэхүү тэмдэглэгээ нь шатар тоглох нэгэн протоколыг төлөөлнө. Сүлжээний протоколуудыг үүнтэй адилха

Унших эх сурвалж, Гурав

Вэб хөтчөөр ахисан шатны хайлт хийх зуураа монгол бичгээр Бээжинд 1716 онд хэвлэсэн “ Арван зүгийн эзэн Гэсэр хааны тууж оршивой ”  нэрт судрын дижитал хувилбарыг Данийн хааны номын сангийн хэвлэмэл ном гэсэн бүлэг дор байхыг олж үзлээ. Үнэндээ  300 жилийн өмнө хэвлэсэн судар ном нь судалдаг, уншиж чадах хүндээ их зүйлийг өгүүлнэ.  Монгол кирилл үсгээр буулгасан Гэсэрийн тууж ийг интернетээс онлайн  унших боломжтой ч байна. Интернетэд энэ мэт эртний ном судар онлайн байгаад тулгуурлаж түүх, хэл уран зохиолын салбарт суралцдаг оюутан тухайн номын олон талын судалгааг хийх, програм хангамжийн чиглэлээр сурч байгаа нэг нь  танин мэдэхүйн чиглэлийн монгол агуулгатай хялбаршуулсан онлайн ном, эсвэл үгийн санг үүсгэх боломжийг нь технологи талаас нь бүрдүүлэх, зураг дизайн хийх чадвартай нь элдэв янзын арга технологийг ашиглаад сонирхолтой вэб сайт бэлтгэх гэх мэт төрөл бүрийн шийдлүүдийг гаргаж болох юм. Бас нэгэн эх сурвалж, номын сангийн хэвлэмэл ном гэсэн бүлэг дотор 1800 о

Тоон усан тэмдэг

Саяхан хэдэн зураг Picasa-г ашиглаад зүйж байснаа түүнд хэрэглэсэн гэрэл зургийн усан тэмдэг тавих аргыг хараад энгийн зүйл ч гэсэн усан тэмдгийн талаар дэлгэрүүлж бага зэрэг өгүүлэхийг хичээлээ. Тоон усан тэмдэг буюу digital watermark гэдэг нь тоон сигналд мэдээллийг эргүүлж авахааргүй шигтгэх (embedding) үйл ажиллагаа. Хэрэв энэ сигнал бүхий мэдээллийг хуулж авбал мэдээлэл хамт хуулагдаад явна. Үүнийг дэлгэцэд ил биш ч програмыг биелүүлснээр ил гарч ирэх график мэтийн хэлбэрт оруулсан өгөгдлөөр хэрэглэж болно. Тоон усан тэмдэгт зориулсан олон тооны хэрэглээ байдаг. Үүнд: Нэгдүгээрт эзэмшлийг харуулна. Жишээлбэл медиа объектын эзэмшигч хувийн түлхүүр ашиглан объект дээрээ тэмдэг байрлуулж болно. Хэрэв хэн нэгэн объектын эзэмшлийг булаацалдвал үндсэн эзэмшигч нууцлалдаа тайлал (decryption) хийж тэмдгийг сэргээж эзэмшлээ батална. Хоёрдугаар хэрэглээ нь зөвшөөрөлгүй хуулбарлалтыг илрүүлж болно. Гуравдугаарт хэрэглээ нь хуулийн хэргүүдэд фото зургийг үзүүлэх гэх мэтээр нотолго