Миний эргэн тойронд

Орчин үеийн браузер(хөтөч) програмууд вэб фонт ыг татаж унших чадвартай болсон байгаа. Вэб фонтыг хэрэглэгч өөрийн компьютерт татаж суулгах шаардлагагүй, түүнийг вэб серверээс шууд унших бөгөөд та вэб хуудсыг хөтчөөр дуудаж унших үед түүнийг ашиглана. Вэб фонт нь CSS3 ын @font-face стандартаар холбогдож браузер буюу хөтчид хэрэг болох үед фонт байрлах үүлнээс бороо орж жимс ургуулдаг. Энэ бүх технологийг Гүүгл ах өнгөрсөн зун дэлгэж танилцуулахдаа Гүүгл фонт хавтсанд чанартай шаардлага хангах вэб фонтуудын нээлттэй эх цуглуулга бий болгоод вэб бүтээгч хүн бүрд хэрэглэх боломжийг бүрдүүлэх Гүүгл фонт API хөгжүүлж байгаагаа мэдэгдсэн. Энд вэб хөгжүүлэгч нарт хэрэг болж мэдэх вэб фонтын жагсаалт байгаа бөгөөд цаг хугацаа өнгөрөх тусам хөгжиж дэвжээд монгол бичгийн фонт ч байж байх юм билүү яаж мэдэх вэ. Монгол бичгээ гэх код сонирхогч залуус завтай цагаараа http://code.google.com/apis/webfonts/ үүгээр нэг ороод гараарай. :-)

Ятга гэдэг сөгдөж суусан дуу гэж үнэхээр сайхан бичлэгийг уншиж, сонсож дууссаны дараа Юутүйб-ийн санал болгосон Дээгийгийн хөгжмийг сонсож зураг үзээд сэтгэл сайхан сэргэлээ. Ингээд сонсох нь сайхан санагдсан ч үүний зэрэгцээ нэгэн бодол давхар орж ирсэн нь  "Бүтээлийн зохиогч, уран бүтээлчийн эрхийн эрх зүйн хамгаалалт"  энд яаж хэрэгждэг юм бол оо гэсэн асуулт байв. Хөгжимчин нь өөрөө эрхээ өгсөн байдаг юм болуу. Тэр дороо л хөгжимчний эрэлд гарсан  Вэб хуудас   -ыг нь оллоо. Үлэмжийн чанар СД нь үнэхээр сайхан. Вэб хуудас дээр олон сайхан хөгжим нь сонсох, үзэх демо хэлбэрээр мөн "сэтгэлийн эгшиг" нь байна, сонсоод үзээрэй.

Ерээд оны эхэнд PC компьютерт DOS систем дээр Монгол бичгийн СУДАР хэмээх програм хангамжийг хийж байх үед хэвлэх үйлдвэрт ажиллаж байсан Төмөрпүрэв(одоо Үсэг хэвлэх үйлдвэр) ах энэ хуудаснууд өгснийг өгөрсөн сар нэгэн найзын хүсэлтээр номынхоо сангаас олж их л баярлав. Фонт хийх хүсэлтэй хүн фонт зурагч аль нэг програмыг ашиглаж  үсэг бүрийг зургаар оруулж “background” давхаргад оруулаад зурах хэмжээгээрээ том жижгийг бэлтгэж “foregroung”  дээрээ цэгээр зурж болно. Хэрэв таны хэрэглэж байгаа програм хангамж “autotrace” програмыг ашиглах боломжтой бол зургаас автоматаар глипийн зургийг гаргаж ирэх боломжтой байгаа. Энэ ямар ч байсан гайгүй ноорог болох тул гар аргаар бага зэргийн засварууд орж ирэх байх.  Мөн битүү тойргоор дотор дотроо зурагдах зураасаар ямар нэг үсэг зурагдаж байвал жишээлбэл үгийн дунд орох О үсэг гэдэс хэлбэрийг зурахдаа гадуур битүү зураасны чиглэл цагийн зүүний дагуу, дотор талын битүү зураас цагийн зүүний эсрэг байхыг анхаар ч хийнэ. Үүний дара...

Гэртээ очоод аав ээж, ах дүү, найз нөхөд, хамт ажиллаж байсан багш нартаа гаа уулзаж учрах нь үнэхээр сайхан байлаа. Үүний зэрэгцээ манай миний сургууль гэж дуудах дуртай их сургуулиараа өдөр бүр л орж гарсаар найз нөхөд багш нарынхаа хийж бүтээсэн янз янзын шинэ сайхан зүйлийг сонсож мэдээд баярлаж хөөрөөд цаг хугацаа өнгөрөхийг ч мэдсэнгүй. Сүүлийн хэдэн сар интернетээр найз залуучууд маань монгол бичгийн фонтыг хөгжүүлэх, вэб фонт бүтээх, түүний хэрэглээг нэмэгдүүлэх талаар санаа тавьж хичээнгүйлэн ажил өрнүүлж байгааг таних мэдэх багш нартаа дуулгаж бас тэдний зүгээс хамтран ажиллаа ч гэж хүслээ. Хэдэн жилийн өмнө МУИС-ын Монгол хэл соёлын сургуулийн эх хэлний судалгааны төвд хэрэгжсэн ЮНИСКО-гийн төсөл ажлын нэг хэсэг болох ( зурлага дээр суурилж ) монгол бичгийн фонт бүтээгдсэн ийг мэдэж байсан тул эх сурвалжийг асууж лавлаад, хэрэглэж байгаа аргын нь тодруулав.  Энэ зурган дээр үзүүлэх зүүн гар талын дөрвөн фонтыг зурлага дээр түшиглээд бэлдэж англи үсгийн га...

Өглөө шуудангаа шалгатал янзын сайхан захиа иржээ бөөн баяр болж сууна. Бадралын   бэлтгэсэн Вэб хуудсыг монгол бичгээрээ босоогоор бичих тухай, мөн хийж туршсан санаа оноогоо амьд жишээгээр үзүүлээд эх кодуудаа татаж авахаар байрлуулсан хэлсэн байв. Үүнийг " How to design Web pages for Mongolian script written vertically"    How to design Vertical Mongolian Web page ( Badral's personal blog )   холбоосоор үзэж болно. Компьютерт монгол бичгийг дүрслэх асуудлыг сонирхогч хэн бүхэн энэ хуудсыг үзээрэй гэж зөвлөмөөр байна. Үзсэн хүмүүст нэгийг бодогдуулж энэ санааг цааш дэлгэрүүлэх, мэддэг бол нэмж сайжруулаад юуг яаж хийчих вэ гэсэн санаа төрнө гэдэгт би лав эргэлзэхгүй байна. Үүний зэрэгцээ  Нацаг  аа залуугийн оролдож байгаа монгол гарын байрлалын талаар блогийн    (шинэ гар, шинэ монгол)  бичлэгээс уншиж санаа оноогоо хэлбэл бас л нэг алхахад тус болох юм гэж бодлоо. Түүний өмнө бичсэн нэгэн бичлэгт хөтөч буюу браузер дээр ...

"Шинэ Зеландын дижитал номын сан"-гийн төслийн хүрээнд Ваикато(Waikato) их сургууль дээр хэрэгжиж бүтээсэн   "greenstone digital library software"   (НогоонЧулуу нэртэй дижитал номын сангийн програм) нь дижитал номын санг бий болгож мөн түгээж хүргэх зорилготой програмын хэрэгсэл юм байна. Монгол хэл дээрх холбоос   нь байна. Програм хангамж нь нээлттэй эх бөгөөд http://www.greenstone.org/ эндээс татаж авах боломжтой юм байна. Энэ сургуульд сурч төслөөр ажиллаж байгаа Билигсайхан залуугийн хийж бүтээсэн  ажлын хэсгийг энэ холбоосоор харж болно. Энд  “Хаадын үндсэн хураангуй алтан товч” (1604 он) "Асрагч нэртийн түүх" (1677 он) судар юникодоор байна. Үүнийгээ өргөжүүлэн байх гэж бодож байна. Билигсайханд баярлалаа гэж хэлмээр байна. :-) Үүнийг үзэж байхдаа манай улсын төв номын санд хэдэн зуун сайхан судар байж байгаа даа. Монголынхоо номын санг ийм маягаар дижитал(тоон) номын сан хэлбэрээр үүсгээд, интернэтээр унших,...

Компьютерт монгол бичгээр бичвэр бичихдээ үсэг бүрд тодорхой нэг товч хэрэглэж бичнэ.  Гэтэл бидний  хэрэглэх компьютерын гарын товчлуур дээр латин үсэг, эсвэл монгол хэлээр хэрэглэх кирилл үсэг байрласан байгаа. Монгол бичгийн үсгийн зурлагыг товч дээр дахин байрлуулахад нэг товч дээр гурван тэмдэгт байрлуулах хэрэгтэй. Дээр нь нэмээд гуравдагч, дөрөвдөгч хэл мэддэг мөн хэрэглэдэг хүмүүст латин үсэг хэрэглэдэггүй бичгээр бичдэг бол нөгөө ганц товчны гүйцэтгэх үүргийг харуулахаар их олон үсгийг нийтэд таниулахаар харуулах хэрэгтэй болно. Аль товчийг цохихоор монгол аль үсэг гарч ирэхийг зохицуулан шийдэх нь монгол хэлний үсгийн давтамж судалгаа дээр тулгуурлах нь зүйтэй ч юм шиг санагддаг. Энэ талаар хийсэн судалгаанууд байдаг байх гэж бодож байна. Үүнийг үндэслээд гарын байрлалын стандартыг улсынхаа стандартаар гаргаад ирвэл  бидэнд бас хэрэгтэй юм бол уу, мөн гарын байрлалтай холбоотой олон улсын стандарт тухай   http://en.wikipedia.org/wiki/ISO/IEC_9995 ...

Дөлгөөн хүү фонт зурж бэлтгэх талаар цахим шуудангаар асууж лавласан тул энэ бичлэгийг бичиж бэлтгэлээ. Би фонт, хэвлэлийн чиглэлээр мэргэжээгүй ч өөрийн туршиж үзсэн  арга, мөн олж авсан багахан дадлага туршлага дээр ээ тулгуурлаад бичсэн бичлэгүүд өөр хоорондоо ямар уялдаа холбоотой болохыг  хэлж өгье.  Холбоотой бичлэгүүд:   Цэглэбэрээс вектор фонт бичлэгт дурдсан нээлттэй эхийн Фонтфоорж програм нь сайт дээрээ фонт бүтээх талаар маш дэлгэрэнгүй  хичээлтэй. Хэрэв фонт шинээр үүсгэж бэлтгэх гэж байгаа бол энэ хичээлийг эхлээд нэг уншихад илүүдэхгүй  болов уу гэж бодсон шүү:     Фонт шинээр бүтээнэ гэдэг зөвхөн үсгийн дүрс зурах гэсэн ойлголт биш түүний төрөл, хэлбэр, дүрсээ зурах хэмжээ хүртэл учир утгатай үүнийг Фонтфооржийн хичээл дээрээс ойлгоод авах боломжтой, үүнээс гадна юникодын талаар бага зэрэг мэдэх хэрэгтэй байдаг. Хүсвэл Юникод гэсэн ойлголтыг эх сайтаас нь уншиж болохоос гадна монгол хэлээр     Юникодын тухай энгийн о...

Монгол бичгээ сурч байгаа хүүхэд залуучуудаа зориулж Монгол бичиг гэсэн нэгэн хуудсыг ажиллуулах юм сан гэж бодлоо. Тэмдэглэлд үлгэр домог, монгол зан заншил гээд хэрэгцээтэй үг хэллэгийг монгол бичгээр болон кирилл бичгээр зэрэгцүүлж нийтлэх бодолтой байгаа юм. Блогийн хэрэгслийг ашиглах нь бичих нийтлэх хүнд хялбар дөхөм, хэрэгсэл нь өөрөө хөгжөөд байх тул түүнд их хугацаа зарж санаа тавих шаардлагагүй. Хэдэн хүн санаа нийлээд зав чөлөөгөөрөө нийтлэл бичээд байвал монгол бичгээр бичсэн интернетийн агуулга баяжихад туслах болов уу гэж  бодлоо. Энэ хуудсанд холбогдох холбоосуудыг баяжуулмаар , олон нийтлэгчтэй болгомоор ,  уншигчидтай болгомоор байгаа тул     http://mongolian-script.blogspot.com/2010/07/blog-post.html -д зочлоод санал бодлоо хуваалцаарай.    

Миний аав ная холоо гарсан сайхан хүн бий л дээ. Бага наснаасаа радио холбоотой холбогдож тэтгэвэрт гартлаа холбооны инженер хийж явсан. Өөрийн ач, зээ хүүхдүүдээ аав нь өвөө нь юу хийж юу бүтээж ямар сайхан найзуудтайгаа хамт ажиллаж  амьдарч байжээ гэдгийг мэдэж байгааг гээд "Миний мэдэх радио" гэсэн дурдатгал номоо бичсэн юм. Түүнийг нь энэ хавар монгол радио компанийнхаа хэвлээд өгсөн. Үүнээс нэг сонирхолтой зураг үзүүлмээр санагдаад, учир нь миний багад миний хөгшин ээжтэй хамт Патаа эмээ гээд нэг эмээ дандаа л манайд байдаг байж билээ. Би тэр үед энэ эмээ миний хөгшин ээжийн найз л гэж мэддэг байснаас өөр түүх намтар мэддэггүй байжээ.

Бүртгэл файлууд (1) Бүртгэл файлууд (2) үргэлжлэл Бүртгэл эргүүлэх (logrotate)-ийг ашиглаж бүртгэл файлуудыг архивлах. Та /var/log/ хавтас доторхоо харахад зарим бүртгэл файл жишээлбэл kern.log , kern.log.1   kern.log.2.gz гэх мэтээр харагдаж байгаа байх. Ийм файлуудыг эргүүлсэн бүртгэл файлууд гэж нэрлэдэг. Хугацааны явцад бүртгэл файлын мэдээлэл нэмэгдсээр байх тул уншихад төвөгтэй том файл болдог. Энэ үед жинхэнэ бүртгэл файлын нэр өөрчлөгдөж шинэ kern.log файлыг үүсгэдэг. Энэ бүгдийг бүртгэл эргүүлэх (logrotate) хэрэгсэл програмын /etc/logrotate.conf  тохируулгын файл ын тусламжтайгаар зохицуулж шинэ файл үүсгэх, хуучныг өөр нэрээр нэрлэх, шахаж архивлан хадгалах гэх мэт ажиллагааг гүйцэтгэнэ.  /etc/logrotate.conf файл ихэвчлэн дараах байдалтай харагдана. # долоо хоног бүр бүртгэл файлыг эргүүл weekly # сүүлийн 4 долоо хоногийн эргүүлсэн файлуудыг хадгал rotate 4 # хуучин бүртгэл файлуудыг эргүүлсний дараа шинэ хоосон файлыг үүсгэ create # хэрэв...

Бүртгэл файлууд (1) үргэлжлэл Бүртгэл файлуудаас зөвхөн хэрэгцээт зүйлээ үзье гэвэл grep болон tail тушаалыг ашиглах боломжтой. Жишээлбэл “sudo” буюу “супер хэрэглэгч гүйцэтгэх” гэсэн тушаалыг хэрэглэж байхад танаас нууц үг асуугаад байх нотолгоо гаргах системийн хэрэгсэл нь хэрэгцээндээ зориулж нотолгооны бүртгэл файлыг /var/log/auth.log -г хөтөлдөг. Хэрэв SSH “Secure Shell” буюу аюулгүйн бүрхүүл гэх сүлжээний протоколоор хоёр өөр сүлжээний төхөөрөмжүүдийн хооронд нэвтэрсэн бол мэдээллийг дээрх бүртгэл файлд бичнэ. Та юу хэрэглэж байгаагаас хамаар ч бүртгэл файл төрөл бүрийн зүйлийг тэмдэглэсэн байна. Жишээлбэл SSHD хамааралтай login буюу бүртгэлээр нэвтрэн орсон тухай мэдээллийг зөвхөн авъя гэж бодвол grep sshd /var/log/auth.log | less гэсэн тушаалын хайлтаар танд хэрэгтэй зүйлийг чинь гаргаад өгнө. Өөрөөр хэлбэл sshd гэсэн үг /var/log/ хавтсан дахь auth.log файлд байгааг хайлтын grep тушаалаар хайж олоод үр дүнд less тушаалын тусламжтайгаар хуудсаар үзүүлнэ. ...

Монгол бичгийн тухай Игл ТВ -гээр бэлтгэсэн нэвтрүүлгийг Yuotube дээрээс дараах холбоосоор орж үзээрэй. МОНГОЛ БИЧГИЙН ТУХАЙ НЭВТРҮҮЛЭГ Их сайхан нэвтрүүлэг байсан. Видеоны цэгийн нягтралыг сайварлачихвал илүү сайхан болох байх гэж санагдлаа. Швейд Гүнжийн бичлэгт үзсэн ТВ нэвтрүүлгийн дүрсийн  чанар цэвэр сайн харагдаж байна. Тэр ямар технологи хэрэглэсэн байдаг юм болоо. Эсвэл ердөө л резалушин буюу цэгийн нягтралд байна уу,  Монголнювис дээр гарсан наадмын нэвтрүүлгийг европоос үзэх гэсэн тасраад огт үзэж болохгүй байлаа, бодвол миний компьютерын хурд муугийн байх аа .  

Өмнөх бичлэгийн үргэлжлэл. Хувьсан өөрчлөх ботнэт(botnet http://en.wikipedia.org/wiki/Botnet ) “ботнэт=робот сүлжээ” Хэрэв таны компьютерыг ботнэт рүү хакерууд урхидчихсан байна гэвэл та юу гэж ойлгох вэ? гэвэл зандалч(criminals) танд мэдэгдэхгүйгээр таны компьютерыг виртуал сүлжээ рүү нэмж оруулаад вэб сайт руу орох хөдөлгөөнийг урсгалыг унгах|эвдэх(crash) замаар дайрахад бэлэн болгосон гэж ойлгож болно. Үнэндээ ботнэтээр барьж авах гэдэг нь хакерууд таны хувийн мэдээллийг хулгайлж байна гэсэн ойлголт. Интернэт хэрэглэгч байн байн хорлонт-эдээр шүүрдүүлж ботнэт рүү ордог юм байна. Ихэнхдээ хорлонт-эд нь ботнэт хоёр хөтлөлцөөд хамт ажилладаг юм байна. Хакеруудын зохион байгуулсан ботнэт нь илүү нарийн боловсронгуй болсон тул танихад төвөгтэй болж байгаа юм байна. Эмзэг вэб 2.0 ба олны цуглах|нийгмийн сүлжээний сайтууд. Вэб 2.0 үйлчилгээ http://en.wikipedia.org/wiki/Web_2.0   нь үнэхээр хэрэг болох олон вэб хэрэгслүүдийг бүтээж байна. Үүний энгийн нэг жишээ нь Юутуйб (YouTube)...

Мөнхөө энгийн нэг сурвалжлагч, интернэт дээр ажиллаж бараг л түүн дээрээ амьдардаг. Тэр хэд хэдэн блог тэмдэглэл хөтөлж, вэб сайт ажиллуулна мөн алдартай гэх бүх л нийтийн сүлжээний гишүүн бөгөөд түүнээсээ өдөржин л зүүлттэй. Үнэнийг хэлэхэд түүний амьдрал онлайн байх тул бусад интернэт хэрэглэгчдийн адил аюулгүй ажиллагаанд заналхийлэх(security threats) нь түүний э-мэйл хаягийг хакердах, шуудангийн хайрцаг  нь нухшаар шавуулах (спамаар бөмбөгдүүлэх) мөн янз янзын компьютерын вирус илрэхээр мэдэгддэг байна. “Би э-мэйлээр вирустчихдэг яаж гэхээр онлайнаар PDF-ийг татаж авахдаа” мөн “онлайн банк хэрэглэхийг чинь хакердах гэж оролдлоо мэдээг”, “фишинг э-мэйлийг ПэйПал сайтаас хүлээж авдаг” гэж тэр хэлэв. Хамгийн муухайн юу гэхээр нэг өдөр түүний лаптопын дэлгэц дээр том гэгчийн хар цагаан эргүүлэг хуйлрал гарч ирсэн нь компьютерын вирус байжээ. “Харж байхад минь миний дэлгэц дээрх айконыг нэг нэгээр нь залгиж эхэлсэн дээр нь би юу ч хийж болохгүйгээр дэлгэцийн удирдлагыг авчихсан”...

Өнөөдөр Швейд улсын хааны гүнж Виктори хуримлаж, ТВ гээр олон сайхан нэврүүлэг гарсаныг үзээд сууж байхдаа монгол маань энэ мөчид хаант улс байсан бол монголчууд бид өөрсдийн хааны удам угсааг яаж  хүндэлж байх болоо гэж бодлоо.  Дэлхийд дээр өнөөдөрийн байдлаар үндсэн хуульт хаант засаглалтай улс орон тийм ч олон биш. Хориодхон улс орны  хэсэг нь Скандинавын  гурван орон. Норвеги, Швед хаант улсууд, Дани хатан хаантай улс.  Скандинавныхийг хараад байхад улс бүрийн ард түмэн нь тэднээрээ бахархах, мөн дээд зэргээр хүндэтгэл үзүүлж байгаа нь ТВ-гийн нэвтрүүлгээр гарах сурвалжилгуудаас  харагдаж байдаг юм.  Гүнж Виктори айлын том охин 32-той, түүний гэрлэсэн залуу нь Данил    36-тай. Шведийн “Ockelbо” нэртэй тосгонд өсөж дунд сургууль төгссөн. Ээж нь номын санч, аав нь нийгмийн ажилтан байгаад тэтгэвэрт гарсан. Мөн түүний удам сударын гарал үүслийн талаар бас нэвтрүүлэгт яригдаж байна, удмаар мал аж ахуй газар тариалан эрхэлж амьдарч байсан хү...

2005 онд Английн өмнөд нутаг дахь Корновоол-д хэрэгжиж байгаа Эйдин төслийг үзсэн юм.  Хүн эх дэлхийгээсээ өөртөө хэрэгтэй бүхнийг авахдаа  байгаль орчноо хайр найргүй ухаж малтаад ямар болгосныг гурав дугаар зураг дээрээс тодхон харж болно. Хойч үедээ ногоон дэлхийг үлдээх хүсэлтэй бодолтой хүмүүс дээрх газрыг сэргээх Эйдин төслийг хэрэгжүүлжээ, одоо энэ төв  байгаль орчныг сэргээх сургалт явуулдаг, байгалийн цэвэр бүтээгдэхүүн сурталчилж түүгээрээ санхүүжин ажилладаг төвийн нэг болжээ. Төслийг үзэхдээ авсан гэрэл зургуудаасаа энд тавилаа. Дэлгэрүүлж мэдэхийг хүсвэл Eden project   холбоосоор орж уншаарай. Миний альбомын холбоос  

Дэлгэрүүлээд Google Analytics   холбоосоор ороод уншаад үзээрэй. Гүүгл Задлан шинжигч   гэсэн бичлэгийг нилээд дээр бичсэн бөгөөд үүнийг яаж эзэмшиж болох талаар Гүүгл Задлан шинжигчийн эх хуудасны  Edication   (боловсрол, сургалт ) гэсэн хэсгийг орчуулах явцдаа энэ аргуудыг мэргэжлийн сургуулиуд сургалтдаа хэрэглэх бүрэн боломжтой юм уу  гэж ойлгосон юм. Гүүгл Задлан шинжигч ухаалаг шийдэл гаргахад туслана гэж байна. Гүүгл Задлан шинжигчийн сургалтын агуулгыг Гүүгл ба бүрэн эрхтэй зөвлөхүүдээс авах боломжтой. Энэ эх сурвалжийг ашиглаад өөрийнхөө болон өөрийн байгууллагын бусад ажилтныхаа чадварыг хөгжүүлэх бүрэн боломжтой юм байна. Гүүгл Задлан шинжигч нь бие ээ даасан мэргэшил.  Гүүгл онлайн төлбөргүй курс хичээлийг Гүүгл задлан шинжигчээ ашиглан хэрэгжүүлэх ба өгөгдөлд анализ хийх иж бүрэн сургалтаар хангана. Курс хичээлийг та үзэж дуссанаар та Гүүгл Задлан шинжигчийн бие даасан мэргэшлийн шалгалтыг(Google Analytics Individual Qualification (IQ) te...

Саяхан www.linuxformat.com гэсэн сэтгүүлийг худалдаж аваад уншиж байна л даа. Тэнд “бид сар бүр хэдэн тоноор нь програм хангамжуудыг харилцуулан туршиж үздэг тул та тэр болгоныг харьцуулж шалгах гэлгүй ердөө л хэрэгтэйгээ дугуйлаад ав гэж байна. Би уншаад энэ дугуйлж авснаа найзуудтайгаа яаж хуваалцаж хэлж өгөх вэ гэж бодож байв. Сүүлийн хэдэн жил Нортонд бүх зүйлээ даатгачихаад элдэв вирусээс ангид яваад байж байхдаа галын ханын талаар нэг их анзаардаггүй байсан юм. Дээх нь Технологи ба эрх чөлөө дээр гарсан галын ханын талаар уншиж байгаад Үбүнтү дээрээ суулгаж туршиж үзлээ. Найзууд хэлэхдээ Линүкс дээр хэрэггүй дээ л гэдэг юм. Гэхдээ энэ сэтгүүлийг уншихад компьютер хэрэглэгч ер нь мэдэж байх хэрэгтэй зүйлийн нэг болох нь яах аргагүй мөн гэж бодсон. Интернет рүү гарахдаа галын ханатай байна гэдгийг та таг харанхуй шөнө гадагш гарахдаа хажуудаа бадриун том бие хамгаалагч дагуулаад явбал ямар байх вэ гээд зүйрлээд боддоо. Доорх тархцуудыг туршилтад оруулжээ, үүнээсээ eBox Platform...

Нилээд хэдэн сарын өмнө Firestarter  гэдэг галын ханыг Үбүнтү дээрээ туршиж үзэх гээд суулгасан юм л даа, суулгангуутал шууд АйПи хаягууд блоклоод хаагаад эхлэхээр нь нэг их анзааралгүй орхичихсон юм. Дөнгөж сая ном уншиж байгаад гэнэт ЛОГ файлуудын мэдээллийг үзэх санаатай компьютер ээ залгаад  ачаалангуут Firestarter ажиллаж гялс гээд улаан гэрэл асаж байна. Удахгүй шинэ зураг Хэрэг дурлаад энэ хуудсыг дэлгэц байлагчаар буудаж аваад хөтөч өө ачаалж  Гүүглээр “whois by ip address” гэсэн хайлтыг хийж хамгийн түрүүн гарч ирсэн үйлчилгээгээр  “source”  хаягийг өгчихлөө. Мөрдөгч сайт нэр ус хаяг, мэйл хаягтай нь гаргаад ирж байна аа.  Та нар  Firestarter суулгаад үз дээ.  Ямар нэг муур мярааж байвал золигийн муур луу галлаарай. Линүкс формат гэсэн сэтгүүл дээр арваад  янзын Галын хана (Firewall)-ыг туршиж үнэлгээ өгсөн байна. Вэб сайтын жагсаалтыг бичээд удахгүй тавья. Линүкс кернел буюу цөмдөө  нэтфилтэр гэсэн галын ханатай, өгөгдмөл го...

Бүртгэл/тэмдэглэл файл (log file ) гэж нэрлэх файлуудаас өөрийн системийн талаар маш их мэдээллийг авч болно. Линүксийн бүртгэлийн буюу тэмдэглэл файлууд гэж юун ямар файлууд байдаг, хаан байрлах, түүнийгээ та яагаад хамгаалах хэрэгтэй юм бэ гэдгийг ойлгоход чинь туслах үүднээс уншиж ойлгож мэдсэнээ та нартай хуваалцъя. Линүкс компьютер дээрх бүртгэл файлууд нь нилээд нэн чухал мэдээлэл болох тул системд ямар нэг асуудал гарах эсвэл програмын хэрэгслийн тодорхой тохиргоог хийхэд шийдвэрлэх жишээлбэл варилус  (wireless) буюу утасгүй чихэвч эсвэл Виртуалбокс суулгацын ажиллагаанд ямар нэг зүйл болохгүй асуудал гарах үед танд энэ файлууд тусална. Линүксийн ихэнх БҮРТГЭЛИЙН ФАЙЛУУД   /var/log/ хавтас буюу директив  дотор байрлана. Энд янз янзын зориулалтын бүртгэлийн файлууд байх ба файл бүхэн өөрийн зориулалттай байна. Жишээлэхэд Линүксийн цөмд зориулсан бүртгэлийн файлууд байх ба тэд зөвхөн APT ( Advanced Packaging Tool ) болон X серверийн   ажиллуулсан програм про...

Монгол бичгийн компьютер дахь шийдлийг бүрэн болгож хөгжүүлэх хүсэлтэй залуус янз бүрийн  асуудлаар надтай санал бодлоо хуваалцаж ярьдаг л даа. Би өөрийн олж авсан багахан мэдлэг  туршиж үзсэн туршлага дээрээ суурилаад мэдэж байгаагаа хэлээд мэдэхгүй байгаагаа  асуугаад авдаг. Технологийн хөгжилд арван жил гэдэг их хувьсал авчрах хугацаа, шинэ технологи, шинэ стандарт гээд оч төчнөөн шинэ зүйл би болсон. Үүнийг уншиг ч та арван жилийн өмнө арван настай охин, арав жилийн хүү, аль нэг сургуулийн оюутан  аль хэдийнээ боловсорсон АйТи-гийн мэргэжилтэн ч байсан байж магад.  Гэхдээ өнөөдрийн технологийн төвшинд сэтгэж байгаа бол монгол бичгийнхээ зүй тогтлын логик учрыг олчихвол танд нүд ирмэх зуур  шийдчих ч асуудал байж мэднэ.  Хуучин аа эргэн эргэн давтан хийлгүй үргэлжлүүлээд хийхэд тус болох болов уу гэж аль арван жилийн өмнө  Юникодын олон улсын 16-р хуралд оруулсан илтгэл -ийн хэвлэгдсэн слайдыг унших боломжтойгоор  орууллаа. Илтгэлийн з...

Хүн бүр адилгүй байх би хувьдаа хаа газраар явахдаа монгол ханхалсан юм бүхнийг сонирхож явдаг юм. Гурван жилийн өмнө Лүксэнбүргт нэг жижигхэн хотод явж байтал Наадам гээд нэртэй дэлгүүр байж билээ. Ажил тарсан тул дэлгүүр хаалттай байсан боловч би цонхоор сайтар хараад яг манай үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнүүд байхыг хараад маргааш нь ажил тарахаас өмнө нь зориуд амжиж ирээд, танай дэлгүүрээс боорцог авна гээд монгол хэлээр яриад ортол дэлгүүрийн эзэгтэй инээд алдаад уулзаж билээ. 

Линүксийг Майкорсофт Виндовзийг  бодвол харьцангуй найдвартай систем гэж тооцдог ч   зуун хувь дархлагдсан систем биш ээ гэдгийг нэлээд зүйлээс би олж уншсан тул ер нь ердийн хэрэглэгч нар юу ойлгосон байхад болох вэ гэдэг үүднээс уншиж ойлгосон зүйлсээсээ орчуулж бичлээ. Сүүлийн үед нээлттэй эхийг дэмжигчид Линүксийн Үбүнтү хувилбарыг өргөн хэрэглэж эхэлж байна.  Үбүнтү систем нь өөрөө интернет хэрэглэх дэвсгэр дээр зохион бүтээгдсэн бөгөөд үнэн хэрэгтэй Виндовзийг бодвол онлайн орчинтойгоо илүү нягт зохицсон   юм. Таны суулгах ихэнх хэрэглээний програмууд автоматаар вэб сайтаас татагдаж сууна. Интернет дээр найдвартай(security) ажиллахад тус болох багахан хэмжээний хэдэн зүйлийн талаар өгүүлье. Дэлгэрүүлээд уншихыг хүсвэл : Ubuntu Pocket Guide and Reference, Keir Thomas,2009; / LINUX The Complete Manual, MacBook,2009;   Мэдэхэд илүү шүү :-)        Үбүнтү системийг найдвартай буюу аюулгүй ажиллуулахад туслах,...

Гүүгл-ийн монгол хэл дээрх агуулгууд нэмэгдэж байгаа нь их сайхан байна.  Олон хүн оролцоосой.  Вэб сайт, програмын хэрэгсэл, тусламж  ... гээд олон төрлийн агуулгыг монгол хэл рүү хөрвүүлэхдээ орчуулгыг мөр мөрөөр гаргаж ирдэг хэрэгсэл ашиглахаар утгын уялдаа алдагдаад байх шиг надад санагдаад байдаг юм.  Нэг хэсэг зүйлийг бичиж үзээд дахин дахин унших өөрийн болгох нь чухал санагддаг. ( Агуулгын орчуулгад "Google Translatоr Toolkit" зүгээр санагдаад байгаа. Үүнтэй ижил нээлттэй эхийн хэрэгсэл бас байна. Гэхдээ туршиж амжаагүй л байна. ) Жишээлбэл би http://www.google.mn/quality_form сайтын монгол хэлээр байх хуудасны баруун хажуугийн дараах хэсгийг ингээд засмаар санагдаж байна л даа. Хуудас дээр English Миний санал Үүгээр би өөрийнхөө бодлыг хэн нэгэнд тулгах гээгүй.  Энэ ердөө л миний бодол харин та юу гэж бодож байна вэ?  Англиар бол байжил байна харин монгол хэлээр хэлэлцэж ярилцдаг тусалдаг сайт байдаг бол уу?

Хураангуй үгсийн монгол хэл дээр товчлох боломж ийм байж болох уу? Англи Задаргаа Орчуулга Монгол Галиг API Application Programming Interface Хэрэглээний Програмчлалын Интерфэйс / Хэрэглээний про...