Skip to main content

Судалгааны багаж

Гүүгл Драйв -ыг хэрэглэх явцад энэ нэрийн нууцыг бага ч гэсэн ойлгов. Гүүгл хайлтын хөдөлгүүр дээр суурилсан хүнд хэрэгтэй зүйлийг хаа нэгтэйгээс олж харуулдаг. Энэ зарчмаа л бүхэл бүтээгдэхүүндээ хэрэглэнэ. Оюутан, судлаач мөн ажил төрөлдөө Гүүгл Драйвыг хэрэглэгч нарт баримт бичиг боловсруулж байхад нь, илтгэл тавихад хэрэглэх үзүүлэнгээ бэлтгэж байхад нь ч хайлт хийх аргаар төвөггүй тусалж бүтээл ч ажиллах боломжийг олгоно. Баримт боловсруулах засварлах хөтөлбөр дотор нь багаж нэртэй цэсэд хайлтын хэсгийг судалгааны багаж гэж нэрлээд сонгож хэрэглэх боломжоор хангаж. Баримт боловсруулж засварлахдаа жолоогоо бүү мартаарай.

Судалгааны багаж (Research tool)
Судалгааны багаж таны боловсруулж буй баримт бичиг эсвэл үзүүлэнд вэбээс хэрэгцээтэй мэдээллийг хялбархан нэмэх боломжийг олгоно. Багажид хандахдаа:
  • Багаж цэсээс Судалгаа багажийг сонгож авна(1). 
  • Товчлуурын дөт замыг хэрэглэх (Ctrl + Cmd + I on Mac, Ctrl + Alt + I on PC ?) 
  • Бичвэрийн үгийг хулганын баруун-товчоор сонгож судалгаа хийх горим сонгож болно. 
Таны боловсруулж буй баримт бичиг эсвэл үзүүлэнгийн баруун гар талын цонхонд судалгаа багаж гарч ирнэ. Цонхны хайлтын зурваст үг бичихэд шууд вэбээс хайж эхэлнэ. Та өөрийн хайлтын илэрцийг тодорхой төрөлжүүлж (жишээ нь: зургаар, үг хэлцийг хашиж...) үзэх боломжтой бөгөөд түүнийг хайлтын зурваст байрлах унах цэсээс(2) сонгож ашиглана.

Баримт бичиг эсвэл үзүүлэнд мэдээллийг төрлөөр хайх
Судалгааны багаж хайлтын илэрцийг төрлөөр харуулна. Үүнд: вэб, зураг, хашилтаар онцолсон, газрын зураг, дүгнэлт, хувийн гэх мэтээр төрөлжсөн байж болно.
Хайлтын зурвасын зүүн талын буцах сум(3) өмнөх хуудсанд хайсан илэрц лүү хүргэх ба хойшлох сум эргэж одоогийн хайлтын илэрцийг харуулна. Энэ зааврын дагуу боловсруулж байгаа баримт бичиг эсвэл үзүүлэндээ тохирох хайлтыг хийж туршиж үзээрэй.

Вэб илэрц (Web results)
Вэб илэрц төрлөөр хайлтад хамаарах цөөн тооны вэбийг баруун талын
цонхонд харуулна. Хэрэв та энэ илэрцээс нэгийг сонгохоор бол дараах хэдэн боломж байна. 
  • Вэб сайтыг урьдчилан үзэх бол Preview(5) сонгоно. Урьдчилан үзэх зурвасын дээд талд байрлах сайтын холбоос дээр товшиход тусдаа цонхонд энэ хуудас нээгдэнэ эсвэл урьдчилан үзэх цэсийг сонговол хажууд зурвас нээгдэх ба зурвасын зүүн захад байрлах сумыг товшсоноор урьдчилан үзэхийг хаана. 
  • Өөрийн баримт бичгийн дотор вэб холбоосыг нэмж оруулахдаа Insert link -ыг сонгоно. 
  • Өөрийн баримт бичгийн хуудасны хөлд сонгосон вэбийн илэрцээр ишлэл үүсгэхийн тулд Cite -ыг(6) сонгоно. 
Зураг (Images)
Зураг ерөнхий хайлтаар гарч ирдэг ч түүнийг тусгайлан зураг хайлтаар хайж болно. Өөрийн хайлтын илэрцийн хүрээг тодорхой нэг зургаар илрүүлэхийн тулд дүрс зураг “Images” гэдгийг сонгож байгаад хайлтын зурвас дээр хайх үгийг бичиж өгнө.

Хашилт (Quotations)
Өөрийн хайлтын илэрцийг тодорхой зүйлд чиглүүлэхдээ хашилт “Quotes” -ыг хайх зурвасын унах цэсээс сонго. Баримт бичигт хашилтаар сонгосон ишлэлээс оруулахдаа ишлэлийн доор байх Insert -ийг товшиход таны бэлтгэж буй баримтад ишлэл бүхлээрээ орж тухайн хуудасны хөлд хаанаас авсан сайтын холбоос зүүлтээр (презинтайшинд буюу үзүүлэн бэлтгэж байгаа бол зохиогчийн нэрийн холбоос) нэмэгдэж орно.
Жишээ нь хашилтаар: Mongolia гэдэг үгийг хайхад гарч ирсэн дараах ишлэлийг энд татаж оруулахад хуудасны хөлд сайтын холбоос орж ирэв. “As the economy grows and traffic congestion increases, there is great potential for an investment like this to have a substantial and positive impact on respiratory disease -- considered a leading cause of death in Mongolia” - Shane Rosenthal#

Өгүүллэгээр иш татах (Article citations)
Өөрийн хайлтын илэрцийг нарийсгаж зөвхөн судалгааны өгүүллэгээр хайлтыг хийхдээ зурвасын унах цэсийн “Scholar” буюу эрдмийн гэх үгийг сонгоно. Сонгонгуут таны унших эсвэл иш татах гэсэн өгүүллэгүүд гарч ирнэ. Үүнээс аль нэгийн товшиж сонго. Жижиг цонхны зүүн дээд тал Вэб эсвэл PDF файлын холбоос гарч ирэх бөгөөд түүгээр нээж уншиж болно. Харин цонхны баруун дээд талд үүнийг хэдэн удаа иш татсан тоо гарах бөгөөд тэр холбоосыг сонгоход энэ ишлэлийг иш татсан сайтуудын жагсаалт бүхий Google Scholar (Гүүгл эрдэм) -ийн хуудсанд таныг хөтөлж оруулна. Унших болон жагсаалтын хуудсанд шилжүүлэхдээ шинэ хуудас нээж ажилладаг. Энэ ишлэлийг нэг бол Cite as хуудасны хөлд иш татаж оруулах , эсвэл бичвэр дотор Insert шууд оруулах боломж байна.

Толь бичиг(Dictionary)
Өөрт чинь хэрэг болох үгийг Гүүглийн толиноос олоод баруун цонхон дээр харуулна. Түүнээс гадна бусад онлайн толь бичгээс хайж холбоосыг доор нь хавсаргаж харуулна.

Хувийн илэрц үүд(Personal Results)
Таны Драйв(Drive)-д байрлах баримт бичиг, үзүүлэн, хүснэгт гэх баримтаас, Пикаса(Picasa) дахь зургаас болон таны Гүүгл нэмэх(Google+)-ийн урсгалаас хайсан зүйлийг илрүүлж илэрцийг баруун цонхонд харуулна. Урьдчилан үзэх(Preview) ээр агуулгыг харах мөн үзүүлэн бэлтгэж байгаа бол олсон слайдаа бэлтгэж байгаа руу оруулах( Import Slides) боломжтой. Зөвхөн холбоос болон гарчгийг ч оруулах боломжоор хангана.

Иш татах форматын хэлбэр, таны баримтын зохиогчийн эрхэнд халдсан үед яаж ажиллах талаар тусламж цэсээс мэдээллийг дэлгэүүлэн унших боломжтой байна.





Comments

Unknown said…
chinii blog.iig dunguj sonirhoj ehlej bna.yostoi mundag yumaa..

Popular posts from this blog

Хөдөө талын үзэсгэлэн "Монгол бичгээр"

Монгол, Живхтэй жаал хүүгийн бичсэн хэд хэдэн бичлэгийг уншиж байснаа гэнэт урам орж бараг арван долоо найман жилийн өмнө хэрэглэж байсан хайрцаг дүүрэн цаас бичгээ уудалж эхэлтэл миний хувьд эрдэнэс болох сайхан зүйлүүд гарч ирлээ. Ерээд оны эхэнд монгол бичгийн бичвэр бичих СУДАР нэртэй програмыг хийх гэж оролдож байхдаа монгол бичгийн фонтын загвар болгох гээд Т. Дашцэдэн (МУИС) багшаар бичүүлж авсан хуудаснууд байна. Үүнийг би бүүр сканердаж байгаад хүнд үзүүлмээр санагдлаа. Харин кириллээр бичсэн хувилбарыг Гүүгл-ээр хайвал олон сайтаас уншиж болох болжээ. Монгол бичиг сурч буюу хүнд унших өгүүллэгийн нэг нь болох болтугай.  Д.Нацагдорж : Хөдөө талын үзэсгэлэн Хөдөө талын зэрэглээ мяралзан жирвэгнэхийн дунд хэдэн өндөр юм сүүмэлзэн үзэгдэх нь харь газрын аяны хүний нүдэнд яахин даруй танигдана. Хурдлан довтлох уурын тэрэгний өмнөөс намрын салхи хүчтэй үлээхэд хоёр нүдэнд нулимс гялтганан холын барааг харж ядна. Өвгөн жолооч ухасхийх, хийг нэмэхэд дөрвөн хүрд чөлөө

Шувуун саарал

Саяхан интернэтээр сонин(Өдрийн сонин) уншиж байгаад Дамдин багшийн тухай “ Англи хэлний Дамдин ” гэсэн гарчигтай сайхан өгүүлэл уншсан юм. Багшийн орчуулгын ажлын талаар бичсэн байсан нь сонирхол татаад интернэтээр Д.Нацагдоржын “Шувуун саарал” -ыг хайтал шууд л 2006 онд сонин дээр хэвлүүлсэн орчуулга нь mongolnews.mn вэб хуудсны холбоосоор дороо гараад ирлээ. Багшийн орчуулгыг  олзуурхаад монгол хэлээр бичсэнтэй нь хамт дээр нь монгол бичгээ сурч байгаа танд зориулаад монгол бичигтэй нь хамт тэмдэглэл дээрээ  тавилаа. (Монгол бичгээр бичиж явуулсан найз охиндоо баярлалаа. ;-) ) .   Enjoy reading. Д.Нацагдорж Шувуун саарал (1) Хөндий талын зэрэглээ мяралзан жирэлзэх нь холоос үзэхэд сонин. Хэдэн жижигхэн юм түүний дунд сүүмэлзэх нь яахин даруй танигдана. Уудам газар дураар сэлгүүцэх хээр хөдөөгийн цэнгэл, хурдан морины яралзан ирэх эр хүний бахдал, ойртон үзвэл, хэдэн залуус морь тарлаж байна. (2) Сүрэнхүү саарал морины амыг арайхан тогтоож, овооны дэргэд буун, хөлсий нь

Домог

Монгол бичгийн үүсэл гаралтай холбоо бүхий хоёр зүйлийн домгийг найз багш Мөнх-Учирал маань монгол бичгээр бичиж өгсөн юм(ОпенМН зориулж). Энэ бичвэрийн фонт нь их сайхан, зурлага дээр суурилсан глипс (glyphs) байх, МУИС-ийн Монгол хэл соёлын сургуулийн эх бичиг судлалын тэнхимд (Жамянсүрэн) глипс (glyphs)-ыг зурж бүтээсэн байх гэж бодож байна. Үүнийг Монгол бичгээ сурч, дэлгэрүүлж байгаа залуустаа уншуулахаар орууллаа. Домгийн тухай Гүүгл ахаасаа лавлахад бас ч их зүйл интернэтэд байна аа. Нэг нь “Хэдэргэний домог” хэмээдэг, XVIII зууны үед Равжамба Данзандагвын зохиосон “Зүрхэн толтын тайлбар огторгуйн маани” хэмээх хэл зүйн бичигт гардаг “... Зая Бандид (Саж Бандид Гунгаажалцан) Монгол улсад аль үсгээр туслах болох хэмээн шөнө тугдам барьж эрт манагар бэлэглэхүйд нэгэн эхнэр хүн мөрөн дээрээ хэдрэгэ модыг тавьж ирээд мөргөвөөс, тэрхүү бэлгээр Монгол улсын үсгийг хэдрэгэний дүрсээр эр, эм, эрс гурваар, чанга хийгээд хөндий ба саармаг гурваар зохиосон болой” гэсэн домог юм. Энд өг

Бичгийн тиг

Гэртээ очоод аав ээж, ах дүү, найз нөхөд, хамт ажиллаж байсан багш нартаа гаа уулзаж учрах нь үнэхээр сайхан байлаа. Үүний зэрэгцээ манай миний сургууль гэж дуудах дуртай их сургуулиараа өдөр бүр л орж гарсаар найз нөхөд багш нарынхаа хийж бүтээсэн янз янзын шинэ сайхан зүйлийг сонсож мэдээд баярлаж хөөрөөд цаг хугацаа өнгөрөхийг ч мэдсэнгүй. Сүүлийн хэдэн сар интернетээр найз залуучууд маань монгол бичгийн фонтыг хөгжүүлэх, вэб фонт бүтээх, түүний хэрэглээг нэмэгдүүлэх талаар санаа тавьж хичээнгүйлэн ажил өрнүүлж байгааг таних мэдэх багш нартаа дуулгаж бас тэдний зүгээс хамтран ажиллаа ч гэж хүслээ. Хэдэн жилийн өмнө МУИС-ын Монгол хэл соёлын сургуулийн эх хэлний судалгааны төвд хэрэгжсэн ЮНИСКО-гийн төсөл ажлын нэг хэсэг болох ( зурлага дээр суурилж ) монгол бичгийн фонт бүтээгдсэн ийг мэдэж байсан тул эх сурвалжийг асууж лавлаад, хэрэглэж байгаа аргын нь тодруулав.  Энэ зурган дээр үзүүлэх зүүн гар талын дөрвөн фонтыг зурлага дээр түшиглээд бэлдэж англи үсгийн гар дээр ү

Нэгэн уулзалт

Саяхан нэг зураг хайгаад компьютерынхон дотрын эргүүлэх шахав. Тэгтэл нэг ийм зургууд гараад ирэх юм аа. 5 жилийн өмнөх зураг байна. Хугацаа гэж унтаад сэрэхэд л өнгөрчихжээ. Энэ залуус юу хийж байгаа бол гэсэн сониучхан бодолд хөтлөгдөөд интернэтээр хөтчөө (браузераа) унаад жаахан тэшлээ, би сайн танихгүй ч ганц нэгийн таньж байна. Тэд миний мэдэхгүй олон зүйлийг хийсэн байгаадаа, таван жил өнгөрсөн юм чинь нээлттэй эхийн програм хангамж хэрэглээд ажил төрлөө хийгээд явж байгаа бол уу, олон сайхан төслүүд хэрэгжүүлсэн байдаг бол уу, ном эрдмээ сураад мэдээллийн технологиор хаа нэгтэй ажиллаж байна уу, эсвэл монгол эх орноо бүтээн байгуулаад ярих ч завгүй яваа бол уу гэж бодлоо. Гэхдээ миний мэдэхийн аль 5 жилийн өмнө програм хангамжийг монгол хэлээр болгох буюу нутагшуулах ( нутаглуулах биш шүү ) ажлыг эхэлж байсан болохоор мэдээллийн технологиор гарч байгаа шинэ нэр томьёог монгол хэлээр зүгшрүүлэх ажилд бага ч гэлгүй хувь нэмрээ оруулсан болов уу. Зураг 1 Зураг 2 Зураг 3 Зураг 4 З

Протокол ба интернэт протокол хаяг ( IP хаяг )

Мэргэжлийн биш ч IP хаягийн талаар асууж мэдэхийг хүссэн дүүдээ мөн найзууддаа аль болох хялбаршуулж бичихийг оролдлоо. IP хаяг гээд яриад байх юм аа тэр юу юм бэ гэж асуухад би бүдүүн баргаар бол таны интернэтэд холбогдох компьютерт чинь оноосон таних дугаар юм гэж тоймоор ойлгуулна. Үүнийг мэдэж авах хэрэгцээтэй бол дээр нь нэмээд хэд хэдэн зүйлийг мэдээд авбал арай ойлгомжтой болох болов уу гэж санагдаад протокол, http, TCP-IP, IP-хаяг ийг бага зэрэг тайлбарлахаар шийдлээ. Протокол гэдэг нь сүлжээн дэх хоёр компьютер бие биетэйгээ хэрхэн харилцахыг тодорхойлсон дүрэм бүхий тушаалуудын сантай стандарт. Үүнийг ойлгохын тулд, шатарчид захидлаар эсвэл компьютерын сүлжээгээр харилцдаг аргыг адилтгал болгож болох юм. Шатар тоглоход нүүдэл бүрийг эхний болон сүүлийн байрлалыг заасан тэмдэглэгээгээр тодорхойлдог. Юу нь хүчинтэй эсвэл хүчингүйг тодорхойлоход хэрэглэдэг дүрмүүдтэйгээ хамт энэхүү тэмдэглэгээ нь шатар тоглох нэгэн протоколыг төлөөлнө. Сүлжээний протоколуудыг үүнтэй адилха

Тоон усан тэмдэг

Саяхан хэдэн зураг Picasa-г ашиглаад зүйж байснаа түүнд хэрэглэсэн гэрэл зургийн усан тэмдэг тавих аргыг хараад энгийн зүйл ч гэсэн усан тэмдгийн талаар дэлгэрүүлж бага зэрэг өгүүлэхийг хичээлээ. Тоон усан тэмдэг буюу digital watermark гэдэг нь тоон сигналд мэдээллийг эргүүлж авахааргүй шигтгэх (embedding) үйл ажиллагаа. Хэрэв энэ сигнал бүхий мэдээллийг хуулж авбал мэдээлэл хамт хуулагдаад явна. Үүнийг дэлгэцэд ил биш ч програмыг биелүүлснээр ил гарч ирэх график мэтийн хэлбэрт оруулсан өгөгдлөөр хэрэглэж болно. Тоон усан тэмдэгт зориулсан олон тооны хэрэглээ байдаг. Үүнд: Нэгдүгээрт эзэмшлийг харуулна. Жишээлбэл медиа объектын эзэмшигч хувийн түлхүүр ашиглан объект дээрээ тэмдэг байрлуулж болно. Хэрэв хэн нэгэн объектын эзэмшлийг булаацалдвал үндсэн эзэмшигч нууцлалдаа тайлал (decryption) хийж тэмдгийг сэргээж эзэмшлээ батална. Хоёрдугаар хэрэглээ нь зөвшөөрөлгүй хуулбарлалтыг илрүүлж болно. Гуравдугаарт хэрэглээ нь хуулийн хэргүүдэд фото зургийг үзүүлэх гэх мэтээр нотолго